'Magda en Wyp, hawwe jim de earste prik al krigen?'

It is maitiid 2021 en it deistich libben fan Agaat, Magda, Tine en Wyp dy't alle fjouwer oan It Langpaad wenje - wurdt bepaald troch it koroanafirus en alle maatregels dy't dêrby hearre. len kear yn 'e moanne ûndernimme se mei har fjouweren in lange kuiertocht en de kontroversjele fraach dy't Agaat harren hieltyd wer stelt leit bleat hoe ferskillend oft minsken dêroer tinke kinne. Achter it antwurd op dy fraach skûlet it gewoane hâlden en dragen thús yn de eigen húshâlding fan de fjouwer froulju.

In roman oer freonskip, leafde, gemis, wantrouwen, útsluting en disharmony yn tiden fan eangst en ûnwissichheid.

Mei It Langpaad makket Jikke Olivier (Holwert, 1952) it fiiftal fol. Earder ferskynden by de KFFB al Skuld (2018), In soarte fan brekken (2020), Hertsear (2021) en Swiet & Bitter (2023).

Lis mar yn myn winkelweintsje

'Se liket my ek in tige leaf famke ta, mar it kin net, Geart!' liet se der doe op folgje. Se sykhelle djip. 'It kin net.'

Nei't it skip dêr't se op wenne útbaarnd is, is de jonge Karmen mei har poppe yn Balk yn in húshâlding kommen te helpen. Se trout mei widner Minne en is lokkich mei de nije heit foar har jonkje Geart. Geale, de man dêr't se in fûle relaasje mei hie, is út har libben ferdwûn en troud mei Tine, dy't Karmen goed ken. Lange jierren ha de beide húshâldingen elk yn in oare hoeke fan Nederlân har eigen libben en besonjes, oant Geart by tafal yn 'e kunde komt mei Hilly, de dochter fan Geale en Tine. Geart, dy't as jonge noait antwurd krige fan syn mem op fragen oer syn heit, wurdt hommels en sûnder it te wollen konfrontearre mei syn eigen komôf. Dêrmei komt it libben fan seis minsken op 'e kop te stean.

Jan de Roest (Bitgum) makke syn debut al yn 1971, mei de roman Hwa moat ik leaf ha. No, mear as fyftich jier letter is De ûntknoping syn twadde boek. Yn dizze roman ferfrisselet er de sichtbere en ûnsichtbere stringen tusken twa húshâldingen op fernimstige wize mei-inoar.

It is yn de earste helte fan 'e njoggentjinde iuw. De jonge Wytze Waringa wurdt skoalmaster yn 'e Wâlden en besiket tagelyk as skriuwer namme te meitsjen. It libben laket him ta as er ek noch de leafde fynt. As hommels tsjustere wolken boppe syn bestean ferskine en it liket oft de hiele wrâld him tsjin him keart, nimt Wytze in ûnomkearber beslút. Hy slacht op 'e flecht foar syn leafste, syn wurk, syn famylje en foaral foar himsels. Wat oerbliuwt binne de drank en syn oandriuw om te skriuwen.

De kniper op 'e skine is de tsiende roman fan Rommert Tjeerdsma (1943) fan Dokkum.

Yn de lêste wiken fan syn libben sit Freek Salverda swier oantangele mei in oantinken út syn jeugdjierren dat him noch hieltyd in skuldgefoel besoarget. Hy hat it altyd oan ’e kant skood, mar no’t er de measte tiid op bêd leit, kin er der net mear omhinne. Nachts sit Anne Mensink as frijwilliger palliative soarch oan syn bêd om him selskip te hâlden. Sy begjint krekt yn dizze tiid ek om te pakken mei oantinkens dy’t yn har eagen foar in part net wier wêze kinne. Beide moatte oer in hege drompel om deroer te praten en sadwaande harsels te befrijen fan de benearjende gedachten. Der ûnstiet in gefoel fan tagedienens tusken harren.
 
Swiet & Bitter is de fjirde roman fan Jikke Olivier (Holwert, 1952). Yn 2018 ferskynde Skuld, yn 2020 In soarte fan brekken en yn 2021 Hertsear.
 
 

Gennaard, in doarpke fan noch gjin trijehûndert ynwenners. It bestjoer fan doarpsbelang besiket wol om de fleur der yn te hâlden, mar wat kinne sy noch mei harren beheinde middels? Dan wurdt harren op in wat kurieuze wize njoggenhûndert euro oanbean mei de betinkst dat in doarpsfeest organisearre wurde moat.
 
Femke Groeneveld fan It Hearrenfean is lid fan 'e motorclub The Moorriders. De motorclub hat deselde problemen as Gennaard: der geane wol leden fuort, mar der komme gjin by. Femke wol der ek by wei. Mar se sil noch ien kear mei de boys op stap. Chief Pete hat útfûn dat earne in doarpsfeest hâlden wurdt. En wat is in feest sûnder The Moorriders?
 
Anders M. Rozendal (Easternijtsjerk, 1946) debutearre yn 2001 by de KFFB mei syn roman De Muorre. Dêrnei folge noch in lange rige romans en twa ferhalebondels, dêrûnder Foar dy, mei 20 koarte bibelferhalen foar bern. Feest yn Gennaard is alwer syn achttjinde roman.
 

‘Ik wit noch net wat ik wol mem!’ Hilde wurdt ynienen fûl en knypt de hannen om de leuning fan de lúkse learen stoel dêr’t se yn sit. ‘Mar ien ding wit ik wol, ik wol net dat jo oer my beslisse.’
 
Hilde – ferstjitten is it oangripende en spannende ferhaal fan in famke fan sechstjin jier dat har libben libbet yn lúkse. Mei har heit en mem wennet Hilde yn in grut hûs oan ’e râne fan ’e bosk, mar se fielt har net gelokkich. Har mem is in ambisjeuze frou mei in hege funksje yn Brussel. Har heit is foar syn wurk ek meast fuort. De iensumens en it gefoel dat se oer en tefolle is, brekke har op. Dan bart der wat dat har libben alhiel op syn kop set. Hilde kiest har eigen wei, mar dochst se dêr ferstannich oan?
 
Nelly Jongsma – de Jong (Haskerhoarne, 1935) wurke as learares lân- en túnboukunde en natuer- en skiekunde. It skriuwen kaam pas letter op har paad. Hilde - ferstjitten is har tredde roman. Se debutearre yn 2014 mei Brief út it ferline en twa jier letter ferskynde Moard út it ferline. 
 

Grou 1934. Johannes Wiegersma hat in masine útfûn dy't foar de takomst fan de wrâld en it minskdom fan grut belang wêze kin.
It doarp is tige yn opskuor en elkenien liket wol achter Johannes oan te sitten: de grut-yndustriëlen, de parse, de wittenskip, mar ek de nasjonaal-sosjalisten...
De hiele wrâld wol fan syn útfining hearre. Mar wurket dy wol? En wêr is dy eins goed foar?

Yn de roman Hertsear giet it oer de gefolgen fan in fataal ferkearsûngelok foar de dieder en de achterbliuwers fan it slachtoffer. De lêsten krije it ferlies fan in dierbere foar de kiezzen.

Hoe giest dêr as dieder of as achterbliuwer mei om? It seit himsels dat der foar beide in wrakseling komt. Eardatst oan akseptaasje takomst, is der in hiel ein te gean. Ast safier komme kinst teminsten.

Wilt Jorna, in jongeman fan tritich jier, rint de Camino del Norte nei Santiago om it trauma dat
er oardel jier earder oprûn hat te ferwurkjen. Bûten syn skuld om hat er in fytser fan 19 jier oanriden, dy't de klap net oerlibbe hat. Hy is troch de rjochter frijsprutsen, mar Wilt fielt him likegoed noch skuldich oan de dea fan de jonge. Underweis moetet er oare pilgrims, elk mei in eigen ferhaal. Ien fan harren is Amy Carpenter, in jonge Kanadeeske frou dy't har âlders koartlyn ferlern hat as gefolch fan in ferkearsûngelok. Sy wrakselet mei haatgefoelens foar de dieder oer. Beide jonge minsken besykje in paad te finen om it libben wer oan te kinnen. Dat falt lang net ta. 

Begjin jierren santich. Wimer Wiersma is in jonge frachtweinsjauffeur, dy't foar syn baas it hiele lân trochrydt. Hy wol it leafst foar himsels egjinne, mar syn frou Thea sjocht dat beslist net sitten. Sy is wiis mei de wissichheid fan it fêste ynkommen dat Wimer by Folkertsma Transport fertsjinnet. Dêr wol se graach fan sparje, om sa mei de tiid ferhúzje te kinnen nei in wenning mei wat mear komfort, yn it doarp. Dan docht him in ûnferwachte kâns foar en Wimer jaget syn dream nei. Dat bliuwt net sûnder gefolgen.

Op it Swynserhûs, in pleats oan de Stienzerfeart ûnder Britsum, komt de oarloch wol hiel tichtby. De striid tsjin de besetter, soannen dy’t de leeftiid foar de Arbeitseinsatz ha, ûnderdûkers en boer en frou Haije en Emkje Elgersma dy’t inoar yn dizze spannende tiid net ferstean. Wat begjint út kristenplicht rint út op in tastân dêr’t se sels de rezjy finaal oer kwytreitsje.

De dokumintêre roman ‘Koartsluting op it Swynserhûs’ is it debút fan skriuwer Klaas Elgersma (1952) fan Stiens, pakesizzer fan Haije en Emkje.

Skreaun tegearre mei Simonetta Greggio.

Adrien hat besletten om jûn te stjerren. Mar ear't er in deadlik mingsel medisinen ynnimt, tinkt er oan Nina, dy't er as opgroeiend famke kennen learde yn de fakânsjes yn Italië... In earste ûnferjitlike leafde. 

'Fan 'e moarn sieten wy noch tegearre oan 'e breatafel en dronken tee...' Daan en Line Laanstra binne al mear as tritich jier byinoar. En se hawwe it och sa goed tegearre. Mar dan barre der dingen dy't sa slim binne dat de relaasje ûnder druk komt te stean. Wat safanselssprekkend like, stiet finaal op 'e kop. Der komt in grut kearpunt yn it libben fan Daan en Line. Fan 'e iene dei op 'e oare slûpt iensumheid harren relaasje yn en der ûntstiet in situaasje dy't hopeleas liket. Hoefolle bliuwtder oer fan de leafde dy't der al dy jierren wie?

De 17-jierrige Emily hat it thús net maklik. Har heit is in pear jier lyn stoarn en dêr hat se it dreech mei. Har mem hat in nije freon, mar Emily fertrout him net rjocht. Op skoalle is it ûnderwilens al net folle better: de lessen binne saai en sels mei har bêste freondinnen kin se net prate oer de dingen dy’t foar har belangryk binne.

Op it ynternet kin Emily har aai lykwols al kwyt. Dêr fynt
se de motivaasje om sûn te libjen en dat betsjut foar har ûnder oare gjin fleis of suvel mear: se wurdt feganiste. Mei in lotgenoate giet se yn ’e fakânsje nei Thailân, om har grutte foarbyld op dat gebiet te moetsjen.

Oan ’e oare kant fan ’e wrâld blykt lykwols net alles sa te wêzen sa’t it earst like. En der is noch wat dat Emily ûnder eagen sjen moat. 

Oardel jier reizge Rachel mei Jezus en syn folgelingen troch it Joadske lân. Nei Jezus syn dea giet se nei de bern en bernsbern yn Antipatris. 

 

Dan heart se ferhalen fan in lyk dat ferdwûn is en fan in opstanning. In folsleine tizeboel. Want wat is wier? Rachel har skoansoan giet nei Jeruzalem, mar dy reis kostet him hast it libben. 

Letter emigrearje Rachel har bern nei Itaalje. Rachel en de âldste beppesizzer bliuwe efter en belânje yn it Samaritaanske Sichar, har eardere wenplak.

 

Mear lju geane op reis. Lânfâd Pontius Pilatus hat syn nocht fan de Joadske elite yn Jeruzalem en giet nei syn paleis yn Cesaréa. As der opskuor yn it Samaritaanske lân is, mient de lânfâd dat er yngripe moat. Dan treft Rachel Pontius Pilatus foar de tredde kear.   

 

Dit boek is in ferfolch op Rachel, de dochter fan Timna, mar kin los dêrfan lêzen wurde.

Hollân, 1668.
De santjinjierrige Samuel Bol sjocht syn allerleafste winsk yn ferfolling gean: syn grutte foarbyld Rembrandt van Rijn hat him as learling oannommen.

Mar de skilder hat finansjele problemen, de namme dy՚t er as keunstner opboud hat, taant wei. Boppedat giet syn sûnens efterút. Samuel ferearet syn learaar en
wurdt fereale op dy syn kreaze dochter Cornelia.

Dan kriget Rembrandt op in dei in bysûnder oantreklike opdracht.
Hy mei de achtenearre professor Adriaen van Campen fanwegen syn oansteande
amtsjubileum by in anatomyske les skilderje.
Mar der is in grut probleem: in lyk is net samar te besetten...

De roman jout in moai tiidsbyld fan it deistige libben yn Amsterdam yn 'e 17e iuw. 

Dizze bernebibel is bedoeld om de jongste bern út foar te lêzen. Wat âldere bern kinne him sels lêze. De boartlike en oansprekkende tekeningen helpe om de ferhalen dúdlik te meitsjen. It earste ferhaal giet oer de moaie tún dêr't Adam en Eva wennen.  Dan komme der noch sân ferhalen út it âlde testamint. Dêrnei tolve ferhalen út it nije testamint. Dat begjint mei de bysûndere nacht dy't noait fergetten wurdt. De oare ferhalen geane ek oer Jezus. Wat Er die, it bliid boadskip dat Er brocht, de ferhalen dy't Er fertelde. Oer syn dea, mar ek oer syn opstanning. It lêste ferhaal giet oer Johannes op it eilân Patmos. 

Lis mar yn myn winkelweintsje

Yn ¹e maitiid fan 1945 wurdt Sibe, omdat er NSB¹er is, fan hûs helle en
yn in kamp opsletten. Yn it kamp komt er syn âlde fijân Boate Bolsjewyk
tsjin, dy¹t dêr as bewekker oansteld is. Boate lit gjin gelegenheid
foarby gean om Sibe te tramtearjen en te mishanneljen. Letter komt Sibe
yn kamp Westerbork telâne. Dêr binne de omstannichheden sa¹t it liket
nóch swierder. Doutzen bliuwt mei de beide famkes efter en besiket te oerlibjen yn in mienskip dy¹t foar in part fijannich foar har oerstiet. Dat ek har bern dêryn behelle wurde, giet har noch it measte oan ¹t hert. Sille Sibe en Doutzen ea wer byelkoar komme,  de swierrichheden oerwinne en oan in nij libben begjinne? Dizze roman is in ferfolch op Om Doutzen (2013) en Doutzen ûnder fjoer (2015) mar kin ek apart lêzen wurde.

Yn it postfakje ‘wurdt ophelle' leit it troch Wytse typte testamint fan Tonnema. Dy wennet justjes fierder as it postkantoar dêr't Wytse hinne moat. Mei de bêste bedoelingen nimt er it testamint mei om it te besoargjen. By Tonnema is net ien thús, dochs lit Wytse it testamint troch de brievebus glide en dêrmei begjint foar him de ellinde. Syn domme died sil him de jierren, salang't er by de notaris wurket, yn 'e besnijing hawwe. Syn relaasje mei de notaris komt hieltyd mear op skerp te stean. Dêr stiet foaroer dat de frou fan de notaris hieltyd mear begien is mei Wytse en foar him spesjale gefoelens kriget. Yn dizze debútroman fan Gooitzen Monsma wikselje humor en earnst elkoar ôf as sinneskynwaar en tongerbuien.

YN EIGEN TAAL

In frij en selsstannich minske, rjucht en dreech. Foar lieder net geskikt, foar folgeling noch minder.

Sa is de kristen-Fries, stiet yn 1921 te lêzen yn Yn ús eigen tael, it hûsblêd fan it Kristlik Frysk Selskip. De tekst kaam fan de samler fan it tydskrift, Anders Minnes Wybenga (1881 - 1948). As gernier wie er in man fan it fjild, fan ’e natuer, in man fan

it hurde bodzjen op ’e klaai boppe Dokkum. As dichter en skriuwer kaam er telâne yn ’e Fryske beweging, dy’t him nei 1900 sterk makke foar in grutter plak foar de Fryske taal yn it offisjele ferkear.

Benammen it hilligjen fan ‘e memmetaal wie foar de rjochtlinige kalvinist Wybenga it wichtichst. It kaam ûnder oare ta utering yn ’e earste folsleine psalmoersetting yn it Frysk, in libbenswurk dat him 15 jier lang dwaande hold. Syn rjochtlinigens siet him lykwols ek wolris yn it paad. It smiet troch de jierren hinne in protte striid op, wêryn’t net komselden freonen yn fijannen feroaren. 

It is in healjier nei de ûnferwachte dea fan Welmoed. Har man Ben en dochter Hanna libje byinoar lâns. Oant de dei komt dat de problemen sa grut wurde dat se wol prate moatte.

Yn dizze debútroman fan Jikke Olivier giet it om ferlies, pesten en leafde, mar foaral om skuld. 

DE FLUCHSTE BLANKE

Huub Verhoeven is in hurdrintalint, dy’t al gau furoare makket yn ‘e Nederlânske atletykwrâld. Hy mei sels as jongfeint mei nei de Olympyske Spullen fan
1936 yn Berlyn, yn it Dútslan dêr’t Hitler ûnderwilens de skepter swaait.

Nederlân rekket yn de jierren dêrnei
ek belutsen by de allesomfiemjende wrâldkriich, wêrby’t tsjinstellings hieltyd skerper komme te lizzen. Huub kin der net foarwei om partij te kiezen, en besluten te nimmen dy’t foar himsels en oaren grutte konsekwinsjes hawwe. 

Dictus Vlasma en Ina Visser binne mei fakânsje yn Frankryk. Se hawwe al tolve jier in relaasje mar beide hawwe se it gefoel dat de rek derút is. Underweis nei hûs ta komme se op in nuveraardige wize mei in jonge frou yn oanrekking. It is in kreas frommes, mar se hat grutte problemen.

Dictus en Ina beslute har te helpen. Mar dat is net sa maklik. En it giet ek net altyd like sêftsinnich. Boppedat steane de ûnderlinge ferhâldings bytiden op skerp. 

Yn 1654 giet in munysjedepot yn Delft de loft yn.

Tsien jier letter wol it stedsbestjoer in skilderij meitsje litte fan dy grutte fjoerstoarm.

Op oantrún fan har freon en kollega Johannes Vermeer nimt de skilderesse Sara Meulemeester de opdracht oan.

Mar op de moarn dat it skilderij ûntbleate wurde sil, is it ferdwûn... en Sara komt in tsjuster geheim op it spoar.

Dokkum - begjin 20e iuw

Noch foar't de legere skoallejierren foar Nelly op 'e ein rinne, leit har takomst eins al fêst. Dat betsjut: net fierder leare, mar mem helpe mei de soarch foar de grutte húshâlding. Of oars moat se mar by in boer oan it wurk.

Nelly hat lykwols in heger doel yn 'e holle, en dreamt oer in takomst, dy't har út dat nearzige lytse wrâldskje dêr't se yn libbet, helje sil.

Mar oan har lot is net te ûntkommen: op har ierde is gjin plak foar dreamers. Al besykje guon har fan it tsjinoerstelde te oertsjûgjen.

Rachel waard berne yn it jier 28 fan
’e Juliaanske jiertelling. In heit hie se net, yn safier, har mem koe har net fertelle wa’t dat dan wêze moast. Doe’t Rachel âlder waard, seagen guon har as in maklike proai. Wa soe har helpe kinne? En hoe koe se har, yn in kultuer dêr’t froulju amper telden, steande hâlde? 

Yn de simmer fan 2013 fytste Siem Jonker in alvestêdetocht om stil te stean by de Commonwealth Wargraves. Hy sette syn befinings op papier. Dy ferhalen waarden yn De Fleanende Krie, it ledeblêd fan de KFFB, pleatst, en binne no bondele yn dit boekje.

Fryslân 1946. Bareld is in jongkeardel dyt mar ien ding foar eagen hat: hy moat en sil keunstner wurde. Dat ta grutte argewaasje fan syn heit dyt wol dat er, krekt as elkenien, gewoan wurk siket. Richtsje is de op ien nei âldste dochter fan Lysbet Brolsma, in widdo dyt har man op nuveraardige wize yn it lêst fan de oarloch ferlern hat. Richtsje hat ek in dream: skoaljuffer wurde. Wanneart Bareld en Richtsje elkoar foar it earst moetsje is it leafde op it ear- ste gesicht. Der komme lykwols safolle swierrichheden op harren ta, dat it noch mar de fraach is oft dreamen werklikheid wurde kinne.

De perfekte misdied. Klaas Swart, in jonge boekhâlder út Grins, dreamt dêrfan. It bliuwt net by dreamen. Mei in pear maten docht Klaas in oerfal op in juwelier. Dy oerfal ferrint sat er it him tocht hie: perfekt. Mar dan! Wêr moat de bút de earste tiid ferside brocht wurde? Klaas mient in oplossing te witten en behellet in pear ûnskuldige jonge minsken by syn misdiedich plan. Dan giet it mis, grouwélich mis. Hoe koe dat en wa hie dat op syn gewisse? Fyftich jier letter binne dy fragen noch net oplost. Yn dit spannende boek docht bliken dat it kwea, troch Klaas Swart yn 1960 siedde, no wer om slachtoffers siket.

Yn dizze roman, it ferfolch op Om Doutzen, binne Doutzen en Sibe troud. Hja wenje mei harren twa famkes op it boerespultsje fan Sibe syn heit en mem. Yn maaie 1940 wurdt Sibe oppakt omdat er by de NSB is. Doutzen moat dêr net folle fan hawwe, en dat jout gauris konflikten tusken Doutzen en Sibe. Wytse, de kammeraat fan Sibe, meldt him oan om tsjin de Russen te fjochtsjen en Sibe hat it idee, dat er dat ek dwaan moat. Mar it rint hiel oars...

Emilie wie de iennige dyt seach dat der wat nijs yn de eagen fan har soan lei, wat ûngrypbers, in riedseleftich ljocht dat har tinke liet oan de inerlike blidens dyt hjasels fielde as se yn har geheime nis seach. Se wist dat Pierre it wêzentlike foar himsels hold, mar hja sei neat. Wat is der dochs bard yn dat âlde, ferlitten wynhôf, dêrt se Pierre Morin bûten westen weromfûnen neit er twa dagen spoarleas west hie? Yn it doarp fregen de lju it har allegearre ôf en se besochten út te finen wat it geheim fan Pierre Morin wie... Dizze boeiende roman dyt it midden hâldt tusken in filosofysk ferhaal en in thriller, giet oer wat echt fan wearde is yn ús bestean.

Yn e fierste fierte hie Dora Knapen net tinke kind dat har libben nochris faai stean soe yn in kâld, wiet en wynderich Fryslân. Sa begjint dizze nije roman fan Anders M. Rozendal. Dora Knapen is in foars jongfrommes dyt mear wol as it gewoane. Om dy reden giet se by definsje oan e slach. Dêr hat Dora har slinger.
By oefenings docht se foar gjinien ûnder en efter it stjoer fan e Mercedes Benz 290 GD fielt se har hielendal teplak. Mei de útstjoering nei Uruzgan wol Dora sjen litte wat se werklik yn e marse hat. Mar yn Uruzgan nimt korporaal Knapen in ferkearde beslissing en moat se werom nei de boargermaatskippij. Earst giet dat goed, mar letter... PTSS, posttraumatyske stress-steuring is de diagnoaze fan de psychiaters. Op in stuit reizget Dora nei Fryslân. Mei it opsykjen fan in âlde leafde hopet se har libben wer op e rit te krijen.

As jo, lykas Afke Bouma, wees binne, krije jo yn it libben net safolle waarmte. Dêrom is Afke bliid dat sy, troch it gouden earizer fan har oer-oer-beppe, yn kontakt komt mei in famylje op Jellema-State. Foaral mei de bern kin se goed opsjitte, dêr is se wiis mei en se fielt har dêr thús. Spitigernôch is it net sa moai as it liket, want der is ek kriminaliteit. Afke moat flechtsje, is sels yn har eigen hûs net feilich. It blykt dan ek noch, dat der by de plysje in ferkearden tusken sit. Is dan it lok, dêrt se altyd op hope en fan dreamde, wol foar har weilein?

Dizze ferhalebondel - in nijsgjirrige miks fan fiksje/non-fiksje/reisferhaal - is ta stân kommen fanwegen it 80-jierrich jubileum fan de KFFB yn 2014. Yn 2013 hat it bestjoer fan de KFFB in ferhalewedstriid útskreaun. Fan de ferhalen dy \'t ynkamen, krigen de acht heechst wurdearre in priis, en in plakje yn dizze bondel.

In tsiental gebeden út it boek Die Betenden fan de Benediktiner muonts Anselm Grün binne troch Jacobus Knol yn it Frysk, en troch ds. Tjitske Hiemstra yn it Nederlânsk oerset. Fotografe Nienke van der Meer-Hoeber hat by elts gebed in passende foto makke. De twatalige útjefte sjocht der moai fersoarge út. De kleurefotos, dyt in byld foarmje by hieltyd ien gebed, meitsje it ta in bysûnder gehiel.
 

Anders M. Rozendal weaget him mei dizze roman yn de betiizjende wrâld fan it déjà vu en it déjà vécu: de net te ferklearjen tinzen of dreamen dyt by de minske opkomme kinne en dêrt er wis fan mient te wêzen dat er dat earder sjoen of belibbe hat. Dit is it ferhaal fan Janny Boersma dyt nei in fakânsje yn Ingelân it lykwicht kwyt is. Benearjende dreamen krije hieltyd mear de oerhân, en Janny driget kopke-ûnder te gean. Tagelyk is it ek it ferbjusterjende ferhaal fan Tiffany Davenhill, in jonge Ingelske frou út e 19e ieu.

As iennichst bern ferhuzet Froukje mei har âlden nei de stêd, dêrt har heit boekhâlder wurdt. Sels kriget se in baantsje as typiste. Yn de minne tritiger jierren kin Jan, har freon, mar min wurk besette. As yn 1940 de oarloch ek Fryslân net foarby giet, wurdt alles oars. Hâldt Froukje wol genôch fan Jan om mei him âld te wurden? Dêr twifelet se hieltyd sterker oan, benammen as se Werner moetet. Werner is in jonge Dútser, dyt legere is op it Ljouwerter fleanfjild en gefaarlike aventoeren belibbet yn syn Messerschmitt nachtjager. Ynearsten wol Froukje neat fan Werner witte. Mar it dilemma wurdt hieltyd grutter. Kiest se Jan, immen fan eigen folk, of Werner, ien fan de besetters fan ús lân

Akkelyn is in frou fan fiifentritich jier, dyt in probleem hat, dêrt se har hiele libben al mei omwrakselet. Der is noch ien oplossing, tinkt se. Se reizget ôf nei it bûtenlân. Dêr hat se it earst tige dreech, mar letter liket it mei har de goede kant op te gean. Akkelyn hat der alle betrouwen yn, dat se nei ferrin fan tiid as in oar minske wer thús-komme sil. Dan bart der eat dat har libben in hiele oare kant opstjoere sil en har striid om te libjen wurdt in striid om te oerlibjen.

Somtiden is it libben bitter as alsem. Dat ûnderfine de trije haadfigueren fan dizze roman ek. No kin men sizze dat Date Veenstra dat oan himsels te witen hat. De lju sjogge him bytiden troch Akkrum bongeljen. Suterich yn e klean en altyd in frjemde rook om him hinne. Dêrtroch mije de minsken Date. Of stekke him de gek oan. Dat giet oant safier. Date beslút in die te stellen dêrt noch lang oer praat wurde sil.
Leonard Kortekaas hat oare problemen. Fol idealisme set er him, as lieder fan in aksjegroep, yn om jonge bern in better libben te besoargjen. Dreech wurk, Leonard hat no ienkear gjin liederskapasiteiten. As er in freondinne kriget, wurket dat like heilsum as alsemtee. Leonard kin it libben oan. Mar dan komt der in kear!
Foar Jair wie it libben licht. Goed, hy wie net ryk, mar hy, de frou en de bern wienen sûn. En is dat net de grutste rykdom? En wat wenne er prachtich oan e lytse wadi yn it Tibesti-berchlân. Op itselde plak dêrt syn foarâlden al ieuwen taholden. Dêr hope Jair âld te wurden. Mar as de dei fan de Satan kommen is, ferlit er foarfaars grûn en flechtet nei Europa. Wa kin dan de smert fan him en syn húsgenoaten draachlik meitsje?

Fryslân yn e tritiger jierren fan de foarige ieu. Krisistiid: rûnom hearsket earmoede. Alle dagen steane lange rigen wurkleazen foar it stimpellokaal. In flues fan doffe berêsting hinget oer it lân.
Doutzen wennet mei har âlden efterôf yn it lân, dêrt har heit mûnder en lytsboer is. Hja fielt har ûnwennich yn dy iensume oarde en langet nei it fertier en de drokte fan de stêd, dêrt se wolris by omke en muoike útfanhûzet.
Sibe is in jongkeardel dyt in âld Chevrolet keapet en in molkrit begjint. Syn freon Wytse kriget ferkearing mei de dochter fan in NSBer en rekket alhiel yn e besnijing fan dy beweging. Sûnder erch giet Sibe dêr stadichoan yn mei. Dan moetet er Doutzen

In letbloeier, sa soe men de dichter Atze Bosch (1927-2011) wol neame kinne. Syn earste eigen dichtbondel Alles op syn tiid ferskynde pas yn 2009. Doe't syn ierdske libbensreis dien wie, lei der noch mear as genôch om in twadde bondel út te jaan. Dat is Neilêzing wurden.
Bosch syn teksten sprekke oan troch suver en linich taalgebrûk en springe der bytiden út troch geastige en geastlike rykdom. Hawar, lês en ûnderfyn.

Haadpersoan Wytske hat, nei har skieding, de beide dochters Sandra en Fenna allinnich grutbrocht. No binne dy folwoeksen en ta de doar út. Dat seit net dat Wytske it har no oan tiid dwaan kin. As pedikuere hat se in eigen drokke praktyk. Fierders binne der ek in soad saken dyt omtinken freegje. Altyd allinnich mei dy problemen ompakke is net maklik. Safolle ûnbeantwurde fragen en de takomst liket bytiden ûnwis.
De dochters hawwe harren eigen problemen. Fenna kriget gjin bern en dêr hat elkenien yn de neiste famylje it dreech mei. Benammen har mem, mar Sandra ek, dyt yn in pear jier tiid twa bern kriget. Is der in mooglikheid om har suster te helpen?

De ynwenners fan Wurdum drage de namme fan 'Tuorkefretters'. Dat komt omdat se ien fan de tuorren fan harren tsjerke ea ferkocht hawwe.
Yn dizze bondel fine jo 14 preken fan ds. Hinne Wagenaar dy't ûntstien binne yn dy mienskip fan tuorkefretters.
Mei de titel wurdt knypeage nei it ferline. De preken geane lykwols oer aktuele tema's: oer hoe't tuorren fan hjoed de dei delhelle wurde. Want yn tsjerke is gjin plak foar oerhearsking, net wat taal en kultuer oanbelanget, net wat sekse en seksualiteit oanbelanget, net wat ras en folk oanbelanget, net wat rangen en stannen oanbelanget!

Hester Kooi hearde in auto piipjend remjen. Op itselde stuit rekke de wrâld yn ûnstjoer. Ut de syddoar fan de auto - in bestelbuske - sprongen twa mannen nei bûten, dy't yn in fraksje fan in sekonde by har wienen.
Ear't it ta har trochkrong wat der barde, wie se oermastere. In tel letter waard se it buske yntreaun.

Nei it goed ûntfongen en útferkochte "Goedfrou foar it libben" hat Tineke de Jager - van der Zee op 'e nij in roman skreaun dy't yn in fier ferline spilet.
Wat docht Thomas in hiele wike op Walta-state yn Wiuwert?
Yn 'e rin fan dy wike ûntdekt er wol dat it biedwurd fan Pierre Yvon 'dies diem docet' ek foar him jildt: alle dagen leart er wat oer it libben fan de labadisten yn dy state mei riedsels.
Mar oft dat him helpe sil...

In bondel preken, ornearre foar advint, krysttyd, epifany, de fjirtichdagetiid, peaske, de tredde snein nei peaske, himelfeart, pinkster, trinitatis en de lêste snein fan it tsjerklik jier.

Werprintinge fan alle lietteksten dy't Fedde Schurer makke by fragminten út it Alde en it Nije Testamint.

In skieding nei in houlik fan mear as tweintich jier docht ferhipte sear. Durk van der Meulen, in suksesfol bankman út Drachten, kin it min sette dat syn frou him foar in oar ynwiksele hat. En as dy oar ek noch de selsfoldiene Goffe Piersma is...
Durk siket wegen om dy twa te treffen.
Mar yn dit boek bart folle mear. It begjint mei de begraffenis fan Jannes Terpstra, eartiids de kammeraat fan Durk. Jannes is raar oan syn ein kommen. Durk giet noch in kear werom nei Stienwert om nei it hoe en het te fernimmen. As er mient genôch te witten, keart er syn berteplak de rêch ta. Foargoed, tinkt er. Dan siket Marja Brouwer, in earder buorfamke, kontakt mei him. En wer moat Durk werom nei Stienwert.

Yn It heechste wurd litte sân auteurs yn goed hûndert ferhalen en gedichten de Bibel oan it wurd. Alle sân kieze, ynspirearre troch de bibeltekst, dêrby har eigen orizjinele ynfalshoeke.
De kleurrike yllustraasjes fan Guida Joseph jouwe de ferskate ûnderdielen fan dit boek in hiel eigen gesicht.
It heechste wurd is bedoeld foar bern fan 9 jier ôf.

Lis mar yn myn winkelweintsje

In syklus fan hûndert kwatrinen dy't W.A.P. Smit skreau doe't er slim siik wie. Se litte op tige minsklike wize wat sjen fan de deadseangst en fan de ferwachting om opnommen te wurden yn de hearlikheid fan it keninkryk.
De oersetting yn it Frysk is fan Jan Dotinga.

Al in kearmannich binne jonge bern lestich fallen yn e Ljouwerter Bosk. De ynwenners fan de wyk Bilgaard wurde ûnrêstich en easkje dieden fan de plysje. Dy ûntdekt dat in man yn syn flat deasketten is.
In jonge fint dyt yn it ferline ris in akkefysje mei bern hân hat, wurdt derop oan sjoen.
Sa te sjen twa saken dyt neat meiinoar te meitsjen ha. Mar dan wurdt troch dyselde jongkeardel, Jehannes Moolenaar deryn behelle, in earsten misdiedsjoernalist, dyt him net ôfskypje lit. Troch gjinien.

Dúnroas is in ienfâldich, mar gastfrij hierhûs op in Waadeilân. De tydlike bewenners ha gjin kunde oaninoar, mar meit se fan deselde tafel ite, op itselde bêd sliepe en yn it gasteboek skriuwe, komme se meiinoar yn kontakt.
Sûnder it te witten en hast ûngemurken beynfloedzje se inoars libben en foarmje se ien ferhaal. Inkeld de lêzer is tsjûge fan alle dreamen en geheimen dyt har ferskûlje achter de skreaune wurden yn it gasteboek. Eilângasten is in subtyl en kleurryk weefsel fan minsken, dat de lêzer fan t begjin ôf oan yn e besnijing nimt.

In nije doopkaart, ûntwurpen troch Marja de Jong

Lis mar yn myn winkelweintsje

De koarte ferhalen en kleurige bylden yn dit boekje binne in soarte fan puzzelstikjes. De measten krigen foarm yn in tsjerketsjinst, mei it each op bern en grutte minsken dy't harren yn de bibel ferdjipje. Se sprekke meiinoar fan de rykdom dy't ús yn it Wurd yn 'e mjitte komt.

Yn 'waarmte in wurd' binne de fersen sammele dy't de lêste jierren op Anny de Jong har krystkaarten stien hawwe, oanfolle mei hiel persoanlike rougedichten. De dichteres hat de namme yn har gedichten de sombere kant it neist te wêzen. Se wiist der lykwols op dat har fersen altiten posityf einigje. De waarmte wint it fan de kjeld, it tsjuster moat belies jaan tsjin it ljocht.

As Folkert (âld-marinier en frijfeint) op 'e Weaze yn Ljouwert Wieke tsjin 't liif rint, reitsje syn tinzen oan syn jeugdleafde Ynske op 'e achtergrûn. Dy is lyts tweintich jier lyn sûnder in spoar achter te litten út syn libben ferdwûn. Syn bûtenlânske aventoeren as marinier en dêrnei it fertier dat er siket yn it nachtlibben fan Grins en Ljouwert, hawwe oant no net yn steat west om Ynske út syn holle te setten. Syn bedriuw ferrinnewearret. Hy siket de oplossing dêrfoar yn 'e yllegale hannel dêr't er oan 'e earen ta yn komt te sitten.
As dan nijs oer Ynske komt, betinkt er in plan om út dizze sitewaasje wei te kommen.
Syn freonen út de ûnderwrâld tinke dêr hiel oars oer en sette him mei de rêch tsjin 'e muorre.
Dan brekt de striid los. De striid tusken jild en leafde

In jonge frou is op 'e syk nei it ferline fan in ferstoarne buorman. Se fernimt al gau dat der minsken binne dy't dat net op priis stelle. It wurdt har stadichoan dúdlik dat de man yn 'e besnijing fan de frijmitselerij wie en se freget har ôf oft it riedsel om syn libben hinne dêrmei te krijen hat.

De twadde printinge fan it Bibelsk deiboek, dat yn 2004 foar it earst ferskynd is

Yn dit tinkskrift binne in tal bydragen oangeande de Fryske Boekeklub KFFB bondele dy't skreaun binne troch bestjoersleden, meiwurkers, leden en auteurs en in oersjoch biede fan wat benammen yn de lêste 25 jier troch de KFFB ta stân kommen is.
De bondel is rynsk yllustrearre en alhiel yn kleur útfierd.
Boppedat wurdt in folsleine list jûn fan alle útjeften út it 75-jierrich bestean fan de KFFB.

Lis mar yn myn winkelweintsje

Ealawier, wat stelt it eins foar: in lichte ferheging yn it lânskip, begroeid mei wat snústerige beammen en dêrnjonken twa pleatsen en trije huzen. In stille en fredige oarde, al spilet der ûnderhûds wol it ien en oar. Wat hat dizze buorskip te krijen mei de driging dyt út de ûneinige romte op de ierde ôfkomt?
Der komt in frjemdling, in Aziaat, dyt him yn it boskje op de terp nei wenjen set. Yn in tinte. Op himsels nuveraardich, de terp is gjin camping. Wêrom gedoocht de gemeente dat? De nijkommeling hat amper gedoente mei de buorskip en sit hiele dagen lûdop te bidden. In mystyk persoan mids nofteren klaaifolk.
Past soks wol? Wat moatte de Ealawiersters mei dizze frjemdling? Guon miene dat se de gek mei him hawwe kinne. By oaren leit dat oars: sy komme yn e besnijing fan de man en syn smeekbeaen. Mar wat bidt er, en oan wa binne syn beaen rjochte?

It libben is ûnwis, jildt dat net foar ús allegearre? Lykwols besykje wy doel oan it libben te jaan, en om in takomst op te bouwen. Mar ús bousels binne faak net mear as in kaartehûs: wif, och sa wif.
De haadpersoanen yn dizze spannende roman bouwe ek oan har takomst, wolle mear út it libben helje.
Sa is dêr bygelyks it famke Nadia Kalynychenko út Ukraïne. Sil it har slagje om de illinde, de earmoed en de driging fan geweld achter har te litten, of sakket har kaartehûs fan de hoop daliks yninoar?
En dan Gerda Faber, in widdo fan goed fyftich jier. Hoe geef binne de fûneminten dêr't sy in nij hûs fan lok op hopet te bouwen?
Mei Barend de Groot leit it oars. Hy is frijman, krúst mei de frachtwein troch Europa, treft in frommes dat sljocht op him is, en pikt der út en troch in poepke swart jild by. Barend hat it foarinoar. Mar... hoe stevich stiet syn hûs eins?
Dan is de kaartspiler der sels ek noch. In man dy't in soad weaget. Hy gûchelet mei de kaarten. Wint en ferliest en wint wer. Mar wat bart der as er op ferlies stiet, en hy de kaart dy't er achter de hân hâldt, útspilet?
Waans kaartehûs kin it tsjin dat geweld hâlde?

'Yn in foarich libben haw ik grif seeman west,' sei omke. Neffens muoike wie dat lichtsinnich praat. En doe't wy omke mei de kloet dwaande seagen...

Mei it fleurige 'Farre' begjint dizze ferhalebondel, dêr't alderhanne personaazjes yn foarbykomme. Jong en âld, en alles wat dêr tuskenyn sit. Elk, mei syn eigenaardichheden, tekoartkommings of wivelmoedigens, siket it paad troch it libben. Wolris op in wize dêr't men jin oer fernuveret of om skodholje moat. Guon fan 'e 60 ferhalen binne mankelyk, oaren spannend of mystyk. Mar humor spilet de boppetoan en faak sille jo glimkje om de nuveraardichheden dy't jo yn dit boek meibelibje.

\'De âld pleats stie omraak yn \'e brân. De lôge sloech in grut gat yn it tsjuster fan \'e simmernacht...\'
As it fjoer him einlings deljûn hat, wurdt in deademan yn \'e jiske fûn. Yn \'e earste opslach liket it in swalker te wêzen dy\'t wat ûnfoarsichtich wie mei syn smokerij.
Mar wie dat wol sa? En wat hie dy oare omstipper dêr midden yn \'e nacht op dat Sumarreheidster sânpaad te sykjen?
De iene fraach ropt de oare op, en sa wurde it hieltyd mear.
Ald-resjersjeur Jolke Antema mei de hiele tizeboel útinoar raffelje. Hy komt der lang om let achter dat dy brân net samar in ûngelokje wie, mar dat dêr hiel wat oan foarôf gong. En hokker rol spilet âlde Douwe Poat yn it barren?

Sûnt Pedro koart nei de oarloch efter it izeren gordyn ferdwûn is, hat Rafael Lipkin om him socht. Wa is dy Pedro? Wêr kaam er wei? En wêrom hâldt er Rafael sa yn e besnijing?
Dy fragen litte Rafael net los en bringe him, neit er in heimsinnich telefoantsje krigen hat, yn de Mountain Clinic, dy útsûnderlike ynrjochting by New York mei syn psychiatryske pasjinten dyt har yn bibelske tiden wane en miene dat se Adam, Kaïn, Abraham, Joazef en sels de Messias of God binne.
Yn syn moeting mei dy bysûndere minsken moat Rafael weromtinke oan syn ferline yn Rovidok, dat stille stedsje yn e Karpaten dêrt er hikke en tein is.

It is om 1847 hinne in roerige tiid yn Fryslân. It mislearjen fan rispingen, mûzepleagen, sykte yn 'e ierappels en yn it fee soargje derfoar dat in grut part fan 'e befolking yn earmoed libje moat.
Alhoewol't it swurd fan 'e honger hieltyd skerper field wurdt, binne der ek inkelden dy't profitearje fan dizze tastân en der goed jern by spinne.
Twa froulju mei in folslein ferskillende eftergrûn stribje beide op harren eigen wize nei wat mear frijheid. Se besykje de libbenswei dy't foar harren útstippele is te ferlitten en út eigen fearren te fleanen.

Atze Bosch (*1927 +2011) begûn syn dichterlik wurk as oersetter fan koarlieten foar it Kritekoar yn Hilversum, dêrt er doe syn wurk hie. By ferskate gelegenheden oppenearre er him as dichter fan geastige en geastlike teksten.
Sûnt syn pensjonearring hat er hiel wat teksten skreaun, sawol oersette as frije, û.o. lietteksten foar de oratoaria Mozes, Ruth en It Ljocht fan de wrâld.
Yn oparbeidzjen mei Bernard Smilde kaam yn 1993 de bondel Sjonge by de Bibel út, dêrt Atze Bosch mear as hûndert lietteksten foar oersette of skreau op temas út it Alde en Nije Testamint. Foar de bondel Tuskentiden (2006) levere hy 54 teksten.
Yn 2008 ferskynde by de KFFB de bondel Wylde Goes, lieten út Glasgow en Iona, yn in oersetting fan him.

Israel, 850 foar Kr.
It libben laket de jonge Sûar oan. Syn heit is in rike bouboer en in foaroanman yn 'e stêd. Dat Sûar nei syn pake oan memmekant útfanhûs sil, hat er net folle nocht oan. Pake Rekab en syn famylje hawwe oare gewoanten as Sûar wend is, en opfettings oer godstsjinst dêr't Sûar syn heit mar wat de gek mei hat.
Boppedat is pake Rekab feehâlder. Sûar hâldt net fan dy stjonkende skiep en geiten. Dat feroaret as er yn it nomadekamp in famke moetet. No soe er wol yn it kamp bliuwe wolle. Dat kin fansels net, syn plak is thús. Mar nei't syn heit in byfrou nommen hat, is de sfear der dêr net better op wurden. Dan barre dingen dy't it libben fan Sûar folslein op 'e kop sette.

35 kûpletlieten mei in koarsetting of in piano-/oargelbegelieding en
18 koartere lieten dy't allegearre in koarsetting hawwe.
Alle teksten binne yn it Frysk en yn it Ingelsk werjûn. By in part is ek de Hollânsktalige oersetting opnommen.

Lis mar yn myn winkelweintsje

Melle Heeg, fjirtich jier, sjocht yn 'e Ljouwerter binnenstêd in âld hûs stean. It hat him daliks yn 'e besnijing, hy soe it keapje wolle. In pear wike letter treft er in jonge frou. Se wenne as bern yn it hûs en tinkt dat it in geheim hat. Mar hokker?

'Wylst Catharina de doar tichtsloech, kaam de feninige kjeld har temjitte. Se rûn op in drafke mei de beide manlju troch de stege nei de strjitte dêr't de belslide stie. Op 'e middei wie it hurder begûn te waaien en se seach dat de wyn op guon plakken hege sniedunen makke hie.'
Heal beferzen komt se yn Wyns oan, dêr't se in frommeske helpt by in befalling. En dat is noch mar it begjin: frou Schrader (1655-1745) sil yn har libben as goedfrou sawol fan it bittere as it swiete priuwe.
Yn dizze debútroman fan T. de Jager - van der Zee komme wy hiel wat te witten oer it libben en de gewoanten út de 18de ieu.

Net faak krije minsken in kâns om har lot te ûntrinnen. Jack Woodward syn lot is útsichtleas: Krekt njoggentjin jier, gjin wurk, gjin oplieding ôfmakke, in heit dy't troch de drank nei gychem gong. Om't er net mei syn styfheit opsjitte kin, wennet er allinnich yn in flatsje en moat fan in lyts útkearinkje rûnkomme. Ynienen kriget er in kâns om syn lot te kearen.

Yn dizze autobiografy, dy't him lêze lit as ien fan syn romans, sjocht Piter Terpstra (1919-2006) werom op syn lang libben as skriuwer. Hy fertelt oer syn berne- en jongfeintejierren op De Lemmer en syn fassinaasje foar de see, oer it droechlizzen fan de Suder- en de Lauwerssee, oer syn reizen yn binnen- en bûtenlân, oer syn kontakten mei kollega-skriuwers en sjoernalisten en safolle oare nijsgjirrige minsken dy't er op syn libbenspaad moete. Fanselssprekkend komt er gauris op 'e tekst oer it skriuwen fan syn toanielstikken, syn Hollânske en Fryske romans, syn dokumintêres en detektives mei ûnder mear de fuortsetting fan de Schaduw-ferhalen fan Havank. En alles wat yn dit lêste en tagelyk moaiste boek fan Piter Terpstra stiet, is neffens it tsjûgenis fan de auteur sels stjerrende wier'.

Achter de skêrm is basearre op it wiere ferhaal fan twa Dútsers dy't yn 'e simmer fan 1939 mei in jacht foar de wâl fan Moddergat foar anker gienen. Hja waarden letter fertocht fan spionaazje. De Nederlânske ynljochtingetsjinst GS-III komt harren op it spoar. As in reade tried rint troch dit boek it leafdesferhaal fan ien fan dy Dútsers mei in (troud) frommeske út dit fiskersdoarp.

Yn in komposysje dy't oanslút by de wikseling fan de tiden fan it jier, fertelt Vesaas it ferhaal fan Mattis en Hege, broer en suster, libjend yn de Noarske bosken oan de igge fan in mar.
Mattis liket swak bejeftige, mar de auteur lit dúdlik útkomme dat er dat yn gefoelsmjittich opsicht en yn syn begryp fan de natoer allesbehalven is. Mattis libbet net allinnich yn de natoer, mar benammen mei de natoer. Mei de beammen dy't him ymponearje, mei it swierwaar dat him deadsbang makket en mei de fûgels dêr't er kontakt mei hat. Om't Mattis net geskikt is om te wurkjen (hy ferliest dan de kontrôle oer syn gedachten en syn hannen, en docht alles ferkeard), wurdt er úteinlik fearman op in mar dêr't nimmen oan wennet. Mar ien passazjier bringt er nei de oare kant: in houtkapper dy't er grutsk meinimt om Hege sjen te litten dat er no in echte fearman is. As de houtkapper by harren yn komt te wenjen en fereale wurdt op Hege, fielt Mattis him mear en mear bûtensletten. Uteinlik beslút er de natoer beslisse te litten oer syn takomst.

Michael, in jonge, Hongaarske Joad dy't oan de ferneatigingskampen ûntkommen is, giet jierren letter mei help fan syn freon Pedro werom nei syn berteplak efter it Izeren Gerdyn. Dêr wurdt er oppakt en martele troch de plysje. Trije dagen wjerstiet er, mei it gesicht nei de muorre steande, syn ûnderfregers om sadwaande syn freon Pedro te rêden. Wilens giet it ferline as yn in dream oan him foarby. Eins wist er sels net wêrom't er weromgien is, oant er, op it plak dêr't de synagoge stien hat, deselde man efter in rút seach, dy't dêr ek stie op 'e dei dat de Joaden ôffierd waarden nei Auschwitz: de ûnferskillige tsjûge dy't as safolle oaren, net ynteressearre wie yn it lot fan syn meiminsken. In wichtige fraach yn dizze roman is, wêrom't safolle minsken leaver taskôgers binne as dat se yn ferset komme tsjin ûnrjocht en geweld.

Hille Banning, learaar oan in middelbere skoalle, treft op in begraffenis in jonge frou. Se makket yndruk op him en hy besiket út te finen wa't se is. It wurdt him by syn speurtocht hietyd dúdliker dat se yn frjemde rûnten ferkeart.

Stikjes út De Stim fan Fryslân, it tsjerkeblêd fan de Gereformeerde kerken classis Kollum en Geandewei
Dat dichters de wierheid ligen hjitte, komt fan 'e bern. Dy beskikke oer de eigenskip om de wrâld nei har hân te setten. Elke dei in nije kyk op minsken en dingen. Op God en Lego. Sa, dat se dêrmei de grutten yn har wrâld te kyk en te kak sette. Dy soene yn tsjerke ris wat minder formulear/lierje moatte. Lit it ljocht fan Boppen mar kidelje...

Gosse Bootsma, in tweintichjierrige boeresoan út 'e Ripen ûnder Nij Beets, dy't ûnderdûkt wie en him gewoanwei oerdei net bûtendoar sjen liet, is de haadpersoan yn dit ferhaal dat him ôfspilet yn de lêste moannen fan de Twadde Wrâldoarloch. Hy wie ien fan de mannen dy't meiholpen hie by it terskjen by syn buorman. Mar hy waard oppakt. Wat er meimakke, hat er opskreaun en ferskynt no goed fyftich jier letter yn boekfoarm.

Teo Beintema hie oer alle boegen in minne start. In moanne te gau op e wrâld, en as bern gauris siik Op skoalle wie it fine baaske net yn tel. Mar Teo wie in trochsetter. Wat er yn e holle hie, moast en soe trochgean. Draaide it op dizze wrâld net om jild, macht en oansjen? Dêrom gong er yn saken. Guon soene foar him, Teo Beintema, romte meitsje moatte. En as dat net yn goedens koe...

Dizze debútroman fan Rommert Tjeerdsma beskriuwt in jier út it libben fan Jikke Wynia, in jonge frou dy't dreamt fan in moaier hûs, in better libben en... in oare man!
Har oarehelte Jan hat sa syn eigen dreamen...

De fotograaf Meindert Minnema lêst dat syn omke ûnder fertochte omstannichheden ferstoarn is. Hy besiket nei te gean wat der bard is. Yn de fjirtjin dagen dêr't er ferslach fan docht, wurdt syn identiteit ûndermine yn net foarsjoene foarfallen.
De lêste halte giet oer dea en leafde, weemoed en ferlakkerij. It is in psychologyske roman mei spanning en sensaasje. In boek fol skiednis, en tagelyk aktueel. Skriuwers en skilders figurearje, in pottebakker en in domina.
De lêste halte giet oer in alvestrjittetocht, mar is mear. Yn in odyssee is in oade oan Fryslân befrissele.

Hester Slot, in kantoarfamke fan 25 jier, krijt ûnferwachts in erfenis taskikt. Har woldwaner is in âldere man dy't har in hûs en in fiks jildbedrach neilit.
It frjemde is dat de man har folslein ûnbekend is en dat gjinien in idee hat wêrom't er krekt har ta syn erfgenamt beneamde.

Doarpsfeest. Henk Schaafsma hat wat tefolle yn it bier hongen en komt de oare moarns mei pine yn 'e holle fan it bêd ôf. Fan in kâlde dûs en in kuierke knapt er op. Mar dan fynt er in eintsje bûten it doarp in frommes. Fermoarde.
Sy wie kunde fan Henk. Wa hat har ombrocht? En wat is der de ôfrûne nacht yn en om de feesttinte allegearre net bard? En hoe goed koe Henk it frommes eins? Fragen dêr't de lêzer yn de rin fan dit boek mei konfrontearre wurdt.

It paad yn in minskelibben rint net altiten as it spoar. Der binne somtiden stroffelstiennen en tûkelteammen dy't oerwûn wurde moatte. Dat ûnderfynt Wytske. Sy is in jonge frou, dy't troch eigen tadwaan min ofte mear allinnich komt te stean yn it grutbringen fan har beide dochters. Sels moat se har paad ek noch sykje. Tagelyk wol se har bern op wei nei de folwoeksenens begeliede. En dat falt net altiten ta.

It like sa moai: fakânsje en de âldelju fuort. Sels baas! De beide freonen soene der in moaie tiid fan meitsje. Dat, docht bliken, is in misrekken. De auto stikken, in berntsje ûnferwacht op \'e stoepe, in aventuerlike en nachtlike tocht nei de disko, de kammeraat dy\'t it mar oer it \'lijnen\' hat. En wat hat dy maat fierder eigentlik by de ein? Yllegale praktiken? En hoe sit it mei dy ûnferwachte leafde? En no moatte se ek noch oan it wurk. Hawwe de beide freonen alles wol yn \'e macht?

It earste part fan dit boek bestiet út in treflike skôging fan libben en wurk fan Teatske Alzum en dêrmei fan de doarpen Moarre en Ljussens en omkriten fan in heale ieu tebek.
It twadde part jout in omstavere werprintinge fan 38 ferhalen fan Teatske Alzum. It binne ferhalen út de sûnt jierren útferkochte bondel 'Diggels', dy't Kate Ashton yn har skôging behannelet.

Fonger Dam syn libben wurdt stadichoan ûntregele. Twa âld-klasgenoaten hâlde him in healjier lang yn 'e besnijing: de moaie en mysterieuze Afke Schaaf èn syn jeugdfreon Hidde Klaver.
De ûnfoarspelberens fan Afke en de ferdwining fan Hidde sette syn wrâld úteinlik op 'e kop.

Dit boekje is ferskynd ta gelegenheid fan de útrikking fan de Gysbert Japicxpriis 2003 oan Willem Tjerkstra foar De ridder fan Snits, diel 1, 2 en 3.
Behalve de taspraak fan deputearre Bertus Mulder, it sjueryrapport, de lokwinsk fan de foarsitter fan de KFFB en it tankwurd fan Willem Tjerkstra, stiet der in skôging yn fan Wim van der Schaaf oer 'Willem Tjerkstra as skriuwer foar de jongerein'.

Fons Walschot kaam yn it begjin fan 1945 as jonge fan tolve jier, mei syn mem en pake, as evakuee earne yn Fryslân telâne. Nei de oarloch geane se werom nei Limburch. Goed fyftich jier letter siket er syn âlde skoalmaat yn Fryslân wer op. Op syn âlde dei stelt er prikken yn it wurk om der noch achter te kommen wa't eins syn heit wie. En hoe siet it mei syn pake en syn mem, dy't nei de oarloch yn Swalmen allebeide oppakt binne? Hiene se oan de ferkearde kant stien yn de oarloch? Fons besiket om, nei safolle jier, noch achter de wierheid te kommen.

De direksje fan in elektroanika-konsern is fan betinken dat der yn 'e personielskosten snien wurde kin. Benammen op 'e wurkflier. It legere kaderpersoniel kin der wol tuskenút en de minsken fan 'e produksje krije mear ferantwurdlikens taskikt.
Dit boek is it ferhaal fan fiif manlju dy't in produksje-ienheid foarmje. Se kinne goed meiinoar, al is der fansels wolris wat.
De reorganisaasjeplannen meitsje de sitewaasje kompleks. De ûnderlinge ferhâldings wurde der net better op en dat hat syn wjerslach thús.
Guon minsken wurde tekniesd, oaren fine lykwicht yn har libben.

"De soldaat dy't weromkaam" is ynspirearre op in ferneamd sechstjinde ieusk proses. It is de tiid fan godstsjinst-oproeren en folksopstannen.
In jonge Súdfrânske boerinne, Bertrande, moat it al acht jier rêde sûnder har man, Martin Guerre, dy't him as soldaat ferhierd hat. Bertrande, al gau as widdo bestimpele en troch ûnearbere en earbere foarstellen efterfolge, wit eare en goed te bewarjen.
Har deugd wurdt beleanne. De Martin Guerre dy't weromkomt, is net mear de ienselvige, wat rûge adolesint dy't se troude, mar in man dy't fan it libben hâldt, mei wa't se in tiid fan hertstocht en lok belibbet. Oant in twadde Martin Guerre opdûkt, dy't syn rjocht op erfgoed èn op Bertrande wol tige oannimlik wit te meitsjen.

Foar de oersetting fan dizze roman tekene Dick Eisma.

Yn 'Sjongersfeest' steane ferskes foar krysttiid, peaske, pinkster en gebedsjes. Mar ek ferskes oer de natuer, oer bliid wêzen, fertriet hawwen, bang en lilk wêzen.
By de measte ferskes foar de lytskes steane suggestjes, dy't oanjouwe hoe't der mei boarte wurde kin. Want dat wolle bern graach.

Oer de trije titels dy't yn dit boek opnommen binne, skreau Elie Wiesel yn de Amerikaanske útjefte (1985): Dizze trije ferhalen, dy't tusken en 1955 en 1960 skreaun waarden, binne ôfsûnderlik faninoar ûntstien. Hoewol't it earste in tsjûgenis is, binne de beide oare inkeld kommentaren dêrop. Se binne lykwols alle trije yn de earste persoan skreaun. Yn De Nacht' is de ik' oan it wurd yn de twa oare is it de ik' dy't harket en fragen stelt. Dizze trije ferhalen binne my tige nei. Net allinne it earste dat, om dúdlike reden, djip libbet yn alles wat ik skreaun haw en noch skriuwe sil. Om't Auschwitz stiet foar geweld, haat en dea yn syn grouwélichste foarm, is it ús plicht om te striden tsjin geweld, haat en dea: dat is it tema fan De Dage'. Om't Auschwitz ús sa berôvet fan hoop en leafde, dat wy gjin nocht mear oan it libben ha, moatte wy ús ynsette foar hoop en leafde út namme fan it libben sels dat ús oerein hâldt: dat is de oprop dy't wjerklinkt yn De Dei'. As ik dizze boeken no op 'e nij skriuwe moast, soe 'k der gjin wurd yn feroarje.

Yn dizze bondel mei 13 preken jout Ds. Ype Schaaf, de eardere sindingsdûmny foar de Bibelgenoatskippen yn Afrika en âld-haadredakteur fan it Friesch Dagblad, mei de Bibel as paadwizer, syn fyzje op 'e wrâld fan juster, hjoed en moarn.

Yn dizze twadde roman fan Anders M. Rozendal giet it oer de lange reis dy\'t harddrugs meitsje fan Súd-Amearika nei Europa. En dan benammen oer de minsken dy\'t dêroan meiwurkje. Wat driuwt har? Wêrom stappe se sa maklik oer de grinzen fan wet en moraal hinne? Is it om it jild, it aventoer of beide? Tinke se net oan de brûkers fan it gif, dy\'t troch harren tadwaan deroan geane?
Yn it boek wurde fjouwer jongelju beskreaun dy\'t net mear sûnder drugs kinne. Moatte de omstanners, yn dit gefal neiste famylje, sitten bliuwe dêr\'t se sitte en de striid tsjin de drugsmaffia oan it gesach oerlitte?

Sy kamen foar ien nacht op deselde sikehûskeamer, skiednislearaar Hidde Keimpema en sakeman Ralf Lanting. Dêr rekken se oan de praat oer libben en tinken. It libben en tinken fan Hidde Keimpema fan jonkje oant 2000, en dat fan Ralf Lanting fan 2000 nei skoaljonge. Wat sy yn dy iene nacht inoar ferteld ha en wat inkeld by har boppekaam yn bylden, bliuwt yn it tsjuster. Mar wat wol opljochtet, binne de snijpunten yn it libben en tinken fan de learaar en de sakeman. De echte moeting is foarby it ultime snijpunt

Yn april 1995 joech de KFFB "De nacht" út, de Fryske oersetting fan de earste roman fan de wrâldferneamde Joadske auteur Elie Wiesel (berne 1928 yn Sighet op it grinsgebiet fan Hongarije en Roemenië). Yn dat boek beskreau Wiesel syn ferbliuw yn de konsintraasjekampen Auschwitz/Birkenau en Buchenwald (1944-1945), in perioade fan syn libben dy't beskiedend west hat foar syn fierdere libbensrin. Nei de oarloch kaam er yn Frankryk telâne en waard er ferslachjouwer foar in Israelyske krante. Hy bereizge de hiele wrâld en moete alle grutten' fan 'e ierde: François Mauriac en François Mitterand, David ben Goerion, Golda Meïr en Jitzhak Rabin, de Amerikaanske presidinten Lyndon Johnson, Ronald Reagan en Bill Clinton, likegoed as de Súdafrikaan Nelson Mandela en de Rus Michael Gorbatsjov. Foar de mear as tritich boeken dy't er skreau, krige Wiesel ferskate literêre prizen. Yn desimber 1986 mocht er sels de Nobelpriis foar de frede yn ûntfangst nimme. Doe't er fiifensechtich wie, begûn Elie Wiesel mei it skriuwen fan syn memoires, dêr't yn 1994 it earste diel fan ferskynde: Tous les fleuves vont à la mer, twa jier letter folge troch it twadde diel: ...et la mer n'est pas remplie. Yn in boeiende styl fertelt er fan syn bernejierren yn Sighet, syn oerlibjen fan 'e oarloch, syn pubertiid yn Frankryk dêr't er it Frânsk en it fak fan sjoernalist leare moat, wat him aardich better ôfgiet as it him bemind meitsjen by de famkes op wa't er fereale rekket. Dêrnei komme syn reizen en kontakten oer de hiele wrâld en syn stribjen nei rjocht en gerjochtichheid oan 'e oarder. Sadwaande hearre wy yn de memoires fan dizze nommele Joad dy't syn ferfolgers oerlibje mocht, it wjerlûd fan 70 jier wrâldskiednis. It binne dy memoires dêr't de KFFB no de Fryske oersetting troch Jacobus Knol fan útjout. Dit mânske wurk fan mear as tûzen siden, ferskynt ûnder de titels: Alle rivieren rinne nei see (twa dielen) en ...mar de see rekket nea net fol (twa dielen).
Yn dit fjirde diel fan de memoires fan Elie Wiesel is in register op persoansnammen út alle fjouwer dielen opnommen.

Op in reed ûnder Jellum wurdt in jonge frou de auto útset. Se rint nei de Swette ta en treft dêr in man dy't yn in arke wennet. Hy besiket har oan 'e praat te krijen en hat al gau troch dat der fan alles mei har oan 'e hân is.

Rienk Bockema wie it lêste part fan de fjirtjinde ieu haadling yn Snits. Hy makke trije lange reizen. De earste reis wie in krústocht nei Rhodos, yn tsjinst fan kening Edward III fan Ingelân. Fanwegen syn moed waard him de rom fan it ridderskip takend. De oanlieding ta syn twadde reis wie de ûnferwachte dea fan syn frou. De eangst foar skuld en ivige straf dreau him op pylgerreis nei Jeruzalem. Dêr krige er de hillige opdracht om in twadde krústocht te ûndernimmen. Fan dy krústocht, tsjin gruthartoch Witold fan Litouwen, brocht er in Marijebyld en twa jonges mei werom. Doe't er tsjin de sechtich rûn, waard er him bewust dat oan syn aventoerlik bestean in ein kommen wie. Hy wist ek dat syn lêste libbensjierren net sûnder boete koene. Dêrom stifte er it kleaster Thabor, dêr't er noch langer as in fearnsieu muonts ûnder de muontsen wie.

In bondel preken oer teksten út û. o. Exodus, Job, Heechliet, Jesaja, Jeremia, Ezechiël, ensfh. mei in folsleine liturgy. Tige gaadlik foar thús en foar saneamde lêstsjinsten. Dûmny Wiersma hat as Herfoarme dûmny stien yn Eanjum, Hurdegaryp, Wommels, Oentsjerk en Dokkum.

Yn dizze debútroman fan Anders M. Rozendal giet it oer in stel âldere minsken dy't, mei fakânsje yn Limboarch tsjûge binne fan in moard. Kerkt dêrom wurde se gisele en yn in simmerhúske opsletten. Yn de rin fan de dei komt by haadpersoan Minne van Hijum it ferline wer boppe. Hy hat yn it doetiidske Nederlânsk-Ynje meidien oan de saneamde polisjonele aksjes. Dêr trof er immen dy't net doogde. 'In duvelsbern,' sei syn maat Freddy, dy't yn de roman in wichtige rol spilet. En no treft Minne wer sa'n duvelsbern. Sil er diskear hoekhâlde?

Yn april 1995 joech de KFFB "De nacht" út, de Fryske oersetting fan de earste roman fan de wrâldferneamde Joadske auteur Elie Wiesel (berne 1928 yn Sighet op it grinsgebiet fan Hongarije en Roemenië). Yn dat boek beskreau Wiesel syn ferbliuw yn de konsintraasjekampen Auschwitz/Birkenau en Buchenwald (1944-1945), in perioade fan syn libben dy't beskiedend west hat foar syn fierdere libbensrin. Nei de oarloch kaam er yn Frankryk telâne en waard er ferslachjouwer foar in Israelyske krante. Hy bereizge de hiele wrâld en moete alle grutten' fan 'e ierde: François Mauriac en François Mitterand, David ben Goerion, Golda Meïr en Jitzhak Rabin, de Amerikaanske presidinten Lyndon Johnson, Ronald Reagan en Bill Clinton, likegoed as de Súdafrikaan Nelson Mandela en de Rus Michael Gorbatsjov. Foar de mear as tritich boeken dy't er skreau, krige Wiesel ferskate literêre prizen. Yn desimber 1986 mocht er sels de Nobelpriis foar de frede yn ûntfangst nimme. Doe't er fiifensechtich wie, begûn Elie Wiesel mei it skriuwen fan syn memoires, dêr't yn 1994 it earste diel fan ferskynde: Tous les fleuves vont à la mer, twa jier letter folge troch it twadde diel: ...et la mer n'est pas remplie. Yn in boeiende styl fertelt er fan syn bernejierren yn Sighet, syn oerlibjen fan 'e oarloch, syn pubertiid yn Frankryk dêr't er it Frânsk en it fak fan sjoernalist leare moat, wat him aardich better ôfgiet as it him bemind meitsjen by de famkes op wa't er fereale rekket. Dêrnei komme syn reizen en kontakten oer de hiele wrâld en syn stribjen nei rjocht en gerjochtichheid oan 'e oarder. Sadwaande hearre wy yn de memoires fan dizze nommele Joad dy't syn ferfolgers oerlibje mocht, it wjerlûd fan 70 jier wrâldskiednis. It binne dy memoires dêr't de KFFB no de Fryske oersetting troch Jacobus Knol fan útjout. Dit mânske wurk fan mear as tûzen siden, ferskynt ûnder de titels: Alle rivieren rinne nei see (twa dielen) en ...mar de see rekket nea net fol (twa dielen).

Yn dizze postúm útjûne roman fan Menno Janzen draait it om Bernard Boersma. Hy rekket nei syn ferbliuw yn in konsintraasjekamp yn goede dwaan en besiket syn paad yn de maatskippij fan nei de oarloch werom te finen. Dat jildt ek foar syn persoanlik libben. Sil er it libben troch mei Geartsje Huizinga, dêr't er by ûnderdûkt west hat? Of mei Henriëtte du Bois, dêr't er earder mei skarrele? Of is it net wa fan de twa, mar wa fan de trije?

Rienk Bockema syn lang libben (1350-1436) spile him net allinnich ôf yn Rodenboarch, de mânske stins dy't binnen de wâlen en grêften fan it midsieuske Snits stie. Doe't er weromkaam fan in krústocht nei Rhodos, waard er troch kening Edward III fan Ingelân om syn moed ta ridder slein. Mar yn de jierren dêrnei fierde er op 'e grûn dêr't er hikke en tein wie, in hiel oare striid. Hy wraksele mei syn eigen libben, dat ferrûn tusken wylde driften en eangst foar de dea. Om't er him skuldich fielde oan de dea fan syn frou Bot, dy't ûnder heimsinnige omstannichheden omkaam, makke er in pylgertocht nei Jeruzalem. Dêr ferbûn er him noch hechter oan de Hillige Frouwe Marije, foar him it toanbyld fan inkele froulju dy't yn syn libben in grutte rol spilen. Mar de rom as ridder en de pylgerreis nei Jeruzalem koene syn skuld foar Marije en de froulju oer net weinimme. Earst oan de ein fan syn libben fûn er de rêst yn it kleaster Thabor, dat er tusken Snits en Turns bouwe litten hie.

Yn de jierren 1847-1850 seagen tûzenen Friezen, dy't yn har eigen lân yn earmoede libben en gjin takomst hiene, út nei in nij bestean yn Noard-Amearika. Under harren wiene ek guon, dy't benammen dreaun waarden troch in langst nei romte en aventoer, lykas de skoalmaster en dichter Harmen Sytstra, in fûle strider foar de taal fan it lân dat him beneare en de skriuwer en boekhanneler Tsjibbe Gearts van der Meulen. Foar de iene waard de dream nea en foar de oare pas let en mar foar koarte tiid werklikheid. Der wiene ek in soad, dy't net mei woene yn de stream fan lânferhuzers dy't de oseaan oerstiek, omdat se te sterk bûn wiene oan eigen grûn, doarp of famylje. Of oan in leafde. Ien fan harren wie de jongfaam Reinou Borgman.

Yn april 1995 joech de KFFB "De nacht" út, de Fryske oersetting fan de earste roman fan de wrâldferneamde Joadske auteur Elie Wiesel (berne 1928 yn Sighet op it grinsgebiet fan Hongarije en Roemenië). Yn dat boek beskreau Wiesel syn ferbliuw yn de konsintraasjekampen Auschwitz/Birkenau en Buchenwald (1944-1945), in perioade fan syn libben dy't beskiedend west hat foar syn fierdere libbensrin. Nei de oarloch kaam er yn Frankryk telâne en waard er ferslachjouwer foar in Israelyske krante. Hy bereizge de hiele wrâld en moete alle grutten' fan 'e ierde: François Mauriac en François Mitterand, David ben Goerion, Golda Meïr en Jitzhak Rabin, de Amerikaanske presidinten Lyndon Johnson, Ronald Reagan en Bill Clinton, likegoed as de Súdafrikaan Nelson Mandela en de Rus Michael Gorbatsjov. Foar de mear as tritich boeken dy't er skreau, krige Wiesel ferskate literêre prizen. Yn desimber 1986 mocht er sels de Nobelpriis foar de frede yn ûntfangst nimme. Doe't er fiifensechtich wie, begûn Elie Wiesel mei it skriuwen fan syn memoires, dêr't yn 1994 it earste diel fan ferskynde: Tous les fleuves vont à la mer, twa jier letter folge troch it twadde diel: ...et la mer n'est pas remplie. Yn in boeiende styl fertelt er fan syn bernejierren yn Sighet, syn oerlibjen fan 'e oarloch, syn pubertiid yn Frankryk dêr't er it Frânsk en it fak fan sjoernalist leare moat, wat him aardich better ôfgiet as it him bemind meitsjen by de famkes op wa't er fereale rekket. Dêrnei komme syn reizen en kontakten oer de hiele wrâld en syn stribjen nei rjocht en gerjochtichheid oan 'e oarder. Sadwaande hearre wy yn de memoires fan dizze nommele Joad dy't syn ferfolgers oerlibje mocht, it wjerlûd fan 70 jier wrâldskiednis. It binne dy memoires dêr't de KFFB no de Fryske oersetting troch Jacobus Knol fan útjout. Dit mânske wurk fan mear as tûzen siden, ferskynt ûnder de titels: Alle rivieren rinne nei see (twa dielen) en ...mar de see rekket nea net fol (twa dielen).

Jildert Hoitsma en Frouk Wiarda wenje sûnt in pear jier byinoar. Der is neat dat op spanningen of problemen yn harren relaasje wiist. Mar dan is Frouk samar ynienen ferdwûn. Sûnder in briefke, sûnder in telefoantsje.
Jildert besiket út te finen wêr't se sit en komt der op syn speurtocht efter dat se in eigenaardich ferline hat. Hy begjint te beseffen dat se eins in folsleine frjemdlinge foar him is.

Yn 'De stilte is fol rûn' binne it faak de stilten, dy't foarôf geane oan it beliden en belibjen yn it tsjerklik jier.
In sterk besef fan in part fan de Skepping te wêzen spilet in grutte rol. De measte teksten, fersen en lieten hawwe yn tsjerke- en moanneblêden stien. Guon binne op fersyk skreaun en/of hawwe yn in grutter gehiel funksjonearre.
Faaks kin de lêzer wat fan himsels en wat foar in oar yn dizze bondel (werom)fine.

Hinne Wagenaar moast as tarieding op in dosintskip op in teologyske skoalle yn Kameroen yn West-Afrika de boeken fan Kwame Bediako lêze. Hy fielde him troch de fraachstelling fan dy Ghanees oansprutsen as Fries en helle Lamin Sanneh derby, in oare Afrikaanske teolooch, dy't seit dat it kristendom eins in oersetbeweging is. Wagenaar skreau yn it Ingelsk in skripsje oer it tinken fan Bediako "from a frisian perspective".
Ype Schaaf krige dy skripsje yn hannen en gong dêrmei nei Anne van der Meiden, dy't regelmjittich yn it Twintsk preket. mei har trijen besykje se yn dit boek Fryske en Saksyske antwurden te jaan op Afrikaanske fragen.

Krekt 600 jier nei't de stins Rodenboarch troch de Snitsers delhelle waard, komt it earste diel fan de histoaryske roman Ridder fan Snits' út. It jier 1399 wie in kear yn it romrofte libben fan syn bewenner, Rienk Bockema. Dêrfoar hie dizze haadling fier bûten de grinzen fan Fryslân fochten. By Rhodos tsjin de Turken en yn de stêd Grodno tsjin de gruthartoch fan Litouwen. Yn Snits sels wraksele er mei syn eigen libben, dat ferrûn tusken wylde driften en eangst foar de dea. Yn dy spanning rjochte er him op de Hillige Frouwe Marije, foar him it toanbyld fan guon froulju dy't yn syn libben in grutte rol spilen. Mar de rom as ridder en de pylgerreis nei Jeruzalim koene syn skuld foar Marije en de froulju oer net weinimme. Earst nei 1399, doe't er syn macht yn Snits kwytrekke wie, die er yn de stilte fan syn eigen kleaster Thabor boete troch muonts ûnder de muontsen te wurden.

'Bring de flechteling syn brea.' De dûmny fan Sondel hellet dy tekst út Jesaja oan yn syn preek. De Belgyske flechtelingen hawwe fansels har eigen kost net meinommen. It iten wurdt hieltyd krapper en men freget jin ôf hoe't it komme moat as de oarloch noch langer duorret. As yn it begjin fan de Earste Wrâldoarloch tûzenen Belgyske militêren en boargers út harren troch de Dútsers oerweldige lân oer de grins flechte binne, fiele ek de leauwige Gaasterlanners dat der wat op harren wei lein wurdt. Mar aard en libbenswize fan dizze minsken binne hiel oars. Winliken passe se hjir hielendal net. Dat der konflikten ûntsteane ûnderfynt ek de jonge soldaat Arthur Bogaard, dy't by it bombardemint op Antwerpen syn beide âlden ferlern hat en syn suske Minneke kwytrekke is. Hoewol't er faak skoudere wurdt, ek troch syn Waalske kampgenoaten, krijt er yn Gaasterlân wol in pear bemoedigjende kontakten. Ien dêrfan is de spontane jongfaam Nynke, dy't it libben op it boerepleatske by har strang-ortodokse âlden sêd is. Om dêroan te ûntkommen hat se har hope fêstige op Arthur, dy't ienris weromgean sil nei Antwerpen, de grutte stêd, dêr't it libben hiel oars wêze moat. Mar Arthur tinkt noch altyd oan Minneke, dy't er miskien nea wer sjen sil.

In bondel ballade-eftige gedichten oer ferneamde bibelske froulju lykas Abigaïl, Deboara, Rachab, Rispa en Ruth

De Slach om Transkei is de tredde roman fan Klaas Jansma. It is in boek mei aktuele tema's, lykas de striid tusken buorkjen en natoer, en fragen fan leauwe en libben fan minsken yn dizze tiid. Mar it giet by einsluten dochs foaral om 'e leafde, de reade tried yn it ferhaal. Krekt as yn syn twa eardere romans 'Om Teatske' en 'De Fermisten' beljochtet de skriuwer yn 'De Slach om Transkei' ûnderskate persoanen, allegear mei harren eigen ferhaal. It is suver hast tafallich dat se elkoar treffe op 'e Pôle ûnder Jestegea. Mar se ûntkomme net oan elkoar. Is dat it lot, of wat oars?
By einsluten fine de haadpersoanen op ferrassende wize in doel yn 't bestean. Om't it giet sa't it giet, of miskien om't it net oars kin.

In lyts bibelsk deiboek. In kar út de rige 'Bijschriften' fan dûmny Jaap Zijlstra, dy't foar it Friesch Dagblad skreaun binne. De oersetting yn it Frysk is fan Dick Eisma.
Yn de stikjes wurdt it Evangeelje op in ferrassende wize beskreaun. Jo sjogge ynienen mei nije eagen nei âlde fertroude ferhalen.

Yn april 1995 joech de KFFB "De nacht" út, de Fryske oersetting fan de earste roman fan de wrâldferneamde Joadske auteur Elie Wiesel (berne 1928 yn Sighet op it grinsgebiet fan Hongarije en Roemenië). Yn dat boek beskreau Wiesel syn ferbliuw yn de konsintraasjekampen Auschwitz/Birkenau en Buchenwald (1944-1945), in perioade fan syn libben dy't beskiedend west hat foar syn fierdere libbensrin. Nei de oarloch kaam er yn Frankryk telâne en waard er ferslachjouwer foar in Israelyske krante. Hy bereizge de hiele wrâld en moete alle grutten' fan 'e ierde: François Mauriac en François Mitterand, David ben Goerion, Golda Meïr en Jitzhak Rabin, de Amerikaanske presidinten Lyndon Johnson, Ronald Reagan en Bill Clinton, likegoed as de Súdafrikaan Nelson Mandela en de Rus Michael Gorbatsjov. Foar de mear as tritich boeken dy't er skreau, krige Wiesel ferskate literêre prizen. Yn desimber 1986 mocht er sels de Nobelpriis foar de frede yn ûntfangst nimme. Doe't er fiifensechtich wie, begûn Elie Wiesel mei it skriuwen fan syn memoires, dêr't yn 1994 it earste diel fan ferskynde: Tous les fleuves vont à la mer, twa jier letter folge troch it twadde diel: ...et la mer n'est pas remplie. Yn in boeiende styl fertelt er fan syn bernejierren yn Sighet, syn oerlibjen fan 'e oarloch, syn pubertiid yn Frankryk dêr't er it Frânsk en it fak fan sjoernalist leare moat, wat him aardich better ôfgiet as it him bemind meitsjen by de famkes op wa't er fereale rekket. Dêrnei komme syn reizen en kontakten oer de hiele wrâld en syn stribjen nei rjocht en gerjochtichheid oan 'e oarder. Sadwaande hearre wy yn de memoires fan dizze nommele Joad dy't syn ferfolgers oerlibje mocht, it wjerlûd fan 70 jier wrâldskiednis. It binne dy memoires dêr't de KFFB no de Fryske oersetting troch Jacobus Knol fan útjout. Dit mânske wurk fan mear as tûzen siden, ferskynt ûnder de titels: Alle rivieren rinne nei see (twa dielen) en ...mar de see rekket nea net fol (twa dielen).

Yn dizze Wurd foar Wurd bernebibel steane 144 ferhalen út it Alde en Nije Testamint, troch Karel Eykman yn in libbene en orizjinele ferteltrant skreaun, mei prachtige, kleurige printen fan Bert Bouman.
De Fryske oersetting is fan Eppie Dam.

Oarspronklike en oersette gebeden.

Mei in namkaartsje om 'e hals en in kofferke yn 'e hân wurdt de fjouwerjierrige Erzcebet Sztricskó yn april 1923 yn Boedapest op 'e trein set, dy't har foar in pear moanne nei Nederlân bringe sil. Op dat stuit wit nimmen noch dat it wolris wat langer duorje kin, ear't it bern har eigen lân en folk weromsjen sil. De earste 25 jier út it libben fan dizze Hongaarske Friezinne wurde yn dit ûnderhâldende boek ferteld.

Jaring Wynia, administratyf meiwurker op in kantoar, rekket belutsen by de problemen fan syn froulike kollega Diet Blom. Sy en benammen har suster Trude wurde pleage troch it ferline: der hat in kwestje yn 'e famylje west, dêr't Trude de dupe fan wurdt en dy't har yn in ûnhâldbere situaasje bringt. Jaring besiket om Trude te helpen. Dat slagget him in einhinne, oant er op in probleem stuitet dêr't er net mei rekkene hat...
'It Fergryp' spilet, lykas Lieuwe Pietersen syn foarige roman 'De Fal' yn Ljouwert en omkriten.

Jelly en Freark binne alle dagen mei harren neefke en nichtsje, Sibe en Neeltsje, op it wetter te finen. Yn de grimel grammel fan puollen en sleatsjes binne in hiele protte eilantsjes dêr't se prachtich boartsje kinne. Der binne lykwols trije manlju mei minder goede bedoelings dy't der goed ferskûle lizze kinne. Der stiet wat te barren: It riedsel fan de Pôle.

Yn in telefoanpetear mei syn freondinne Froukje Tilma ferdwynt de skoaldirekteur Jouke de Vries samar. Hy blykt, op in hoekje Fryslân, net te finen. Yn in speurtocht fan amperoan in wike komt er stadichoan foar 't ljocht, letterlik en figuerlik. De werklikheid blykt oars as de skyn altyd west hat, en goed en ferkeard rinne nuver en bytiden amper werkenber trochinoar hinne.
Dizze roman, de twadde fan Klaas Jansma, giet oer ferslaving oan drugs en de leafde, oer opdracht en ûnmacht, oer skuld en boetedwaan. It ferhaal is spannend, de skriuwer iepenhertich. Want, seit er, der sitte grif autobiografyske eleminten yn ferwurke, mar dy moat de lêzer sels mar útplúzje of befantasearje.

Yn de jierren 1755-1757 giet it doarp Westerbuorren, dat op in Waadeilân leit, yn stoarmfloeden en sânferstowingen te'n ûnder. Hast twa ieuwen letter, yn it begjin fan de tritiger jierren, komt in deiboek út dy tiid, skreaun troch dokter Harbert Poppinga, yn hannen fan de keunstskilder Victor Mauritius. Omdat er him sterk ynlibje kin yn de figuer fan de dokter, bewurket Victor it deiboek en foeget der eigen ympresjes en fantasijen oan ta. Sels makket er de ferwoastgjende wurking fan de see op it eilân, dêr't er him nei in rûzige libbensperioade op deljûn hat, ek mei.
Op de achtergrûn tekenet him noch in oare driging ôf: de opkomst fan it nasjonaal-sosjalisme, dy't benammen de mei in joadske frou troude dûmny Richard Westerhof benearet.

Dit yn 1995 troch Theun de Vries yn it Nederlânsk skreaune ferhaal is net earder publisearre. It waard yn 1997 troch Dick Eisma en Jacobus Knol yn it Frysk oerset.

7 preken fan de Amerikaanske dûmny Johnson oerset út it Ingelsk.

Tink it dy ris yn: In frijfeint fan krekt yn 'e tritich. Hy komt op in freedtemiddei thús fan syn wurk, rint, foardat er yn 'e hûs giet eefkes nei it geitehok om te sjen oft Kekke him hjoed wat fermakke hat, en dan leit dêr op in pear pakken strie in jongfrommes. De eagen ticht. Wat docht men dan? Wat die Roel Hindriks, dy seisentweintichste juny?

Dit is in karlêzing út De Vertellingen van Wilt Tjaarda. It binne ferhalen dy't foar it grutste part spylje yn de omkriten fan Feanwâlden, dêr't de skriuwer berne waard. De oersetting yn it Frysk is fan Jan de Jong.

Op it hôf fan Westermar leit in grêfstien mei de nammen fan Jannes van Wijk (1789-1872) en syn frou Janke Smit (1800-1879). Wa't dy Jannes en Janke wienen en wat hja meimakken yn har lange libben wurdt yn dit boek út 'e doeken dien. It is de skiednis fan twa deagewoane en dochs sa bysûndere minsken, dy't yn harren tiid en op har eigen wize de rin fan de histoarje mei bepaald hawwe.

In portret fan in ûnbekende, âldere frou is de oanlieding foar in jonge learaar om nei de persoan fan de foto te sykjen. Benammen as it bliken docht dat dy foto drastysk bewurke is. It tragysk libbensferhaal komt stikje by bytsje oan it ljocht. In spannend ferslach.

Professor Dr. W.J. Buma hat mei in tal freonen de fjouwer evangeeljes op 'e nij oerset út it Gryksk yn it Frysk. In boek om te hawwen en yn te lêzen.
Dit is de twadde printinge.

Dizze troch Jan de Jong oersette roman giet oer de Amerikaanske Betty dy't mei har Iraanske man en harren famke Mahtob foar in famyljebesite nei Teheran giet. Dêr bedarret se yn in frjemde wrâld. It is in fassinearjend ferhaal oer hoe't se wer yn Amearika komt, mar... net sûnder myn famke.

Leafde giet soms oer glysterige paden. Mar soks as mei Teatske hat sels ynspekteur Piter van der Velde noch net earder hân. Foar Durk Feenstra is it in wichtich tuskenstasjon op in reis troch syn ferline.

Elie Wiesel waard berne yn it stedsje Sighet (Transsylvanië) yn 1928. Mei syn famylje waard er deportearre nei Auschwitz doe't er noch mar in jonge wie, en dêrnei nei Buchenwald, dêr't syn heit en mem en suske stoaren. Yn syn earste boek La Nuit (De Nacht), docht er dêr ferslach fan.
Nei de oarloch gong er nei Parys. Dêr makke er him de Frânske taal eigen en studearre oan de Sorbonne. As sjoernalist reizge er nei Israel en de Feriene Steaten, dêr't er er heechlearaar yn de minskwittenskippen waard oan de universiteit fan Boston.
Elie Wiesel krige ynternasjonale bekendheid, net allinne troch La Nuit, mar ek troch al syn oare boeken.
Gâns ûnderskiedingen en literêre prizen waarden Elie Wiesel takend. Yn 1986 krige er de Nobelpriis foar de Frede. Syn boeken binne yn gâns talen oerset.

Paulus Akkerman hat nêst hiel wat romans ek tûzenen kursyfkes skreaun. Sa'n njoggentich dêrfan steane yn dit hânsume boekje byinoar, fan 1963-1978 publisearre yn it Friesch Dagblad..

Yn dit boek dat him ôfspilet yn 'e midden fan de 19de ieu, hat in âld wyfke, mimerjend oer earder tiden en oer har Kobus, har libbensskiednis op papier set.

In spannend ferhaal oer bern op in pleats dy't ferboud wurdt ta fitness-sintrum. Op ferkenningstocht yn 'e buert, ûntdekke se Eelke dy't yn it geheim oan syn útfining wurket. In boek foar bern fan 10 jier ôf.

In roman oer Eise Eisinga, dy't it planetarium fan Frjentsjer makke. It ferrûn net sûnder tsjinslaggen en eangst foar mislearjen. Dat libben wurdt yn dit boek boeiend beskreaun.

Oan de râne fan de poel, likernôch in kertier rinnen fan it doarp, stie in simmerhúske, foar de helte op 'e wâl en foar de oare helte oer it wetter. Hjir soe Epke Tanja syn simmerfakânsje trochbringe,' sa begjint it titelferhaal.

Wolst graach witte wat Durk, Dieuwke en Elbrich allegear belibje as se mei kaugom grieme, brulloft boartsje, op mûzejacht geane of streken úthelje yn 'e kleanwinkel? Bist benijd wat der yn al dy oare grappige ferhaaltsjes bart? Lês dan Fan bleate sokken en kaugomkoppen, it earste berneboek (foar bern fan 4-8 jier) fan Ep van Hijum.

Dit tige bekende boek, Stiefmoeder aarde, is no ek yn it Frysk te krijen yn in prachtige oersetting fan Jan de Jong.

Dit tredde diel yn de rige publikaasjes op wei nei in Tsjinstboek foar de Tsjerken, besoarge troch de Yntertsjerklike Kommisje foar de Fryske Earetsjinst jout nei in wiidweidige taljochting
in oarder foar de fiering fan belidenis en doop fan folwoeksenen,
in oarder foar de fiering fan de doop fan bern,
in oarder foar de fiering fan doopbetinking en belidenis (yn 'e Peaskenacht),
in oarder foar de fiering fan doopbetinkling yn 'e peaskenacht,
in oarder foar de fiering fan belidenis en doop fan folwoeksenen en de doop fan bern

Yn dit boek spylje swierrichheden út it oarlochsferline, dy't by it âlder wurden útdije ta problemen dêr't help foar komme moat, in grutte rol. Age Heechterp kin him fan de oarloch mear te binnen bringe as him leaf is.

Peggy Klinkhaemer hat mei dit boek de trilogy foltôge dêr't Jildou fan de Wylgepleats en Fierder as de kimen de earste dielen fan foarmen.
Yn dit boek komme wy te witten hoe't it fierder giet mei Leo de Boer nei it ferstjerren fan syn frou. Foar hokker problemen komt er te stean no't er allinnich foar syn bern en de bernebuorkerij soargje moat?

De Rosaline Agnes Rademakerstrjitte, koartsein de rôzebuert, is in gewoan strjitsje mei gewoane deistige minsken dy't in soad faninoar ôfwitte. Se wenje ommers deun opinoar! Mar wat witte jo echt fan inoar as buorlju? Wa sil tajaan dat er jaloersk is op ien fan de oaren? Hokker minske dat allinnich wennet, doart earlik te sizzen dat it longeret nei wat waarmte en tagedienens? Wat witte se fan de striid fan de âldere lju dy't oan it ôftakjen binne, mar 't libben noch sa leafhawwe en de dea net yn 'e eagen sjen doare?
Koartsein: In boek oer minsken mei hjoeddeistige fragen.

Dit boek is in ferfolch op By de wyn op. Greet Agricola seit fan har libben: 'De weagen fan 'e see geane op en del. Sa is it mei de libbensgefoelens ek. Wêrom moast it eins faak sa oars rinne as men tocht en woe?'

Sibe Kingma syn maat Geart hat in mem dy't slim siik is en ek net wer better kin. Hy moat der net oan tinke, dat it mei syn eigen mem sa ris wêze soe. Mei dat probleem tiist er om en hy komt der net út. Foar bern fan sa'n 8-9 jier.

In protter wurdt nea net in pau, wit Berber Kok, in goedwollend famke, mar út in net sa foarnaam skaai. Hja trout mei in bakkerssoan dy't nei Grins soe te studearjen. Berber lykwols komt ta de ûntdekking dat se de rook fan it nêst dêr't se yn grutbrocht is, net kwytreitsje sil.

Dit is it ferslach oer it ferrin fan in fakânsjeleafde.
In studinte yn 'e medisinen giet nei Spanje op fakânsje mei har freondinne. De relaasje dy't Jelly, de haadpersoan, dêr begjint leit oan 'e grûnslach fan dit boek. Oer dat ferrrin mei syn hichte- en djiptepunten is in spannend ferhaal skreaun, dat jin meinimt en gauris yn it moed taast.

In meinimmend libbensferhaal oer Greet Agricola, dy't net sa'n maklik libben hat. It is faak in wrakseljen om foarút te kommen.

Yn dit boek foarmje mobilisaasje, oarloch en ferset de eftergrûn van it ferhaal. De skriuwer stiet garant foar in flot, lêsber en spannend ferhaal.

Jelly en Freark binne útfanhûs by harren neefke en nichtsje Sibe en Neeltsje. Se meie fan muoike Wytske en omke Sake by de mar kampearje mei in tinte. Dêr belibje se in spannend aventoer. Lokkigernôch is Maksy, de hûn, by harren en dy is foar neat en nimmen bang. It wurdt in prachtige fakânsje. In fakânsje om nea wer te ferjitten.

Dit is it tredde boek fan de Hylkje-trilogy. Pakt it altyd ferkeard út? Altyd? Nee, net altyd.

Neeltsje is de dochter fan Douwe Palma dy't sosjaal net sokke hege eagen goait. De man libbet fan in WAO-útkearing en hannelt dêrby yn lytsfee, om wat makliker troch de tiid komme te kinnen. En dat is wol nedich, want hy hat in grutte húshâlding.
Neeltsje is in echte trochsetter. Se lit har de tsiis net fan 't brea ite. By boek Huitema hâldt se it as faam net lang út. Dat slagget better by dokter en mefrou Scheltema. Hja wurdt dêr fan faam sels aptekersassistinte.
It fanke hat de lju gau troch en kin rake opmerkings meitsje oer harren dwaan en litten.
Hja kriget ferkearing mei Klaas Hiemstra, in boeresoan út 'e Wâlden. Dat jout it nedige kommentaar, mar fan beide kanten blykt it echt te wêzen. In tige flot skreaun boek.

Dit boek is in ferfolch op Jildou fan 'e Wylgepleats.
De lêzer komt wer yn 'e kunde mei Jildou en mei Leo de Boer, har man, en de trije bern en it libben yn Afrika. It oannommen berntsje Dobi spilet mei de beide oare bern in rol yn dit boek. Om't Jildou gauris siik is geane se werom nei Fryslân, dêr't se troch tadwaan fan Jil har suster Koprry in hûs krije yn Gaasterlân. Dêr wol Leo de Boer in bernebuorkerij begjinne mei syn Jildou. In nij begjin foar elkenien?

Dizee bondel slút foar in diel oan by de natuer, wylst in oar part in mear geastlike strekking hat.

Yn dit twadde diel yn de rige publikaasjes op wei nei in Tsjinstboek foar de Tsjerken, besoarge troch de Yntertsjerklike Kommisje foar de Fryske Earetsjinst, steane,
in oarder foar de befestiging fan in tsjinner fan it wurd,
in oarder foar de ferbyntenis fan in tsjinner fan it wurd oan in twadde of folgjende gemeente of oan oar tsjinstwurk,
en in oarder foar de befestiging fan âlderlingen en diakens.

Snoes is de poes fan Marieke. It bist rekket ferdwaald yn it bosk en belibbet allerhande aventoeren. Snoes krijt maten ûnder de bisten, ûnder oaren de ûle Oege en de stikelbarchjes Skrik en Pripke. Benammen ree Springer wurdt in trouwe kammeraat fan Snoes. Mar de poes kin net yn it bosk bliuwe en moat wer ûnder de minsken.
By Idske en Peke liket Snoes in nij thús te krijen, mar dat blykt dochs mar tydlik te wêzen. Want op in dei stiet der in nijsgjirrige foto yn 'e krante...

Yn dizze earste Fryske roman fan Piter Westra liket it dat wat Hinne Reitsma, krekt ôfstudearre lânboukundich yngenieur, yn it koarte skoftke dat er yn Amsterdam tahâldt, meimakket, sûnder betsjutting is, mar yn it ferfolch fan it ferhaal docht bliken dat er belutsen is yn in saak dêr't de polysje de hannen mear as fol oan hat.
'De wei fan A(nnechien) nei A(da)' hat dêrmei it karakter fan in detektive krige.

Anny de Jong seit fan harsels, dat se allinne mar dichtsje kin, as eat har djip rekket. Under in grut part fan har gedichten kin in namme skreaun wurde fan dejinge oan wa't se tocht hat by it meitsjen fan it fers.
Tige persoanlike gedichten dus, mar wol fersen dêr't de lêzers faaks wat fan harren sels yn werom fine kinne.

In histoaryske roman oer in famylje yn de Legeaën.
It boek beskriuwt it libben fan lytse boeren yn de tiid fan 1850-1880 mei alle op- en delgong.
Haadpersoan is Durk Sipkes, dy't noris net boer, mar studint wurdt.
It is in meinimmend ferhaal fan lju dy't de maatskiplike ûntwikkeling fan har dagen, de saneamde nije tiid, meimeitsje. Mar it beskriuwt ek har soargen, om't party jonge minsken der samar by weifalle en yn ferbân dêrmei de fragen fan leauwe en byleauwe.

Grien is it gers is in biografy. It nijsgjirrige dêroan is, dat de haadpersoan út syn libben fan 1946-1986 yn njoggen haadstikken, elk om de fiif jier, ferhellet oer it libben as boerefeint, studint, dominy. In libben dat gearhinget mei it bestean fan famylje, frou - de Amerikaanske Shirley Dowers - en har bern. It is ek apart dat de skriuwer ôf en ta in gedicht tusken de tekst skoot.
Benammen Fryslân mei de nei-oarlochske problemen en ûntjouwings set de skriuwer yn in skerp ljocht.

Dizze roman spilet yn 'e tritiger jierren fan de 19e ieu. It is it ferhaal fan Nynke, de ynnimmende dochter fan de doarpstimmerman en har leafde foar de beide jongkeardels, Hessel en Gelf, dy't de fjildtocht tsjin 'e Belgen fan 1831 noch meimakke hawwe.

Lis mar yn myn winkelweintsje

Bibel út de oarspronklike talen op 'e nij yn it Frysk oerset.
Dizze bibel is ynbûn yn in donkerreade bân (mei kassette).

Lis mar yn myn winkelweintsje

It is in ferhaal foar bern fan 9-10 jier. It giet oer Anton dy't in prachtige hoanne hat. Beide mankearret wat oan. Anton syn iene skonk is koarter as de oare en de hoanne hat mar ien poat.

Novelle oer in bewenner fan it 'Arbeitseinsatzlager Erika' Ommen - Wesseling.
In wûnderlik ferhaal oer ien fan de minsken dy't yn de mobilisaasjetiid opkomme moast. In man dy't de wrâld ferbetterje woe, mar der omtrint ûndertroch gyng. In fassinearjend ferhaal.

De lêzer komt yn 'e kunde mei Gryt Anema, in al wat âldere, dôve frou. Troch har handikap is se in iensume figuer. As widdo sjocht se werom op har libben en op oantrún fan har nije buorman docht se dat faak mei de pinne.
De jûntiid fan frou Anema har libben hat hichtepunten, mar se ûntkomt ek net oan tsjinslaggen. Yn it fjochtsjen tsjin har iensumens kriget se net de stipe fan har meiminsken, dy't se sa graach hawwe wol. Treflik wit de skriuwster de iensumens fan de dôve frou wer te jaan.

Hinke fan Jap is de haadpersoan fan dizze roman, dy't Harm Lodewyk yn de lêste oarlochsjierren skreaun hat. Dit is dan no de tredde printinge fan in ferhaal dat tige oangripend is, mei't deryn útkomt, hoe't in bern mar al te faak lije moat om wat de âlden ferkeard dien hawwe. Al is de entoeraazje hiel oars as dy fan hjoed de dei, ek yn dizze tiid is it berneleed yn folle sitewaasjes net minder.

Dit is it ferhaal fan Germ, dy't al fan jongsôf oan graach fjoer sjen mei. Dat begûn al doe't er mei syn heit oan it lofbaarnen wie. It gyng oer yn it sels fjurkestoken. En as er âlder wurdt, rint dat út op it oanstekken fan gruttere brannen, hieltyd út in oare driuwfear wei. Wa't ienkear stelt, bliuwt in dief, wa't ienkear pyromaan is, bliuwt pyromaan. De soargen en noeden fan syn mem en fan dy't him nei komme te stean, mar benammen it libben fan Germ sels, de problemen dy't har foardogge en dy't er besiket de baas te bliuwen, wurde yn dit boek op ynkringende wize beskreaun.

It is it libbensferhaal fan Wike Wiersma, dat dy opskreaun hat om fan har ôf te skriuwen. Mar dat net allinnich, se wol tagelyk wat betsjutte foar oaren dy't ek yn de situaasje fan in faaie fûgel fersyld rekke binne.

De dichter makket mei dizze bondel syn debút en hy docht dat op in wize him tige eigen.
Humor, gefoeligens, oantinkens oan syn jeugd en ferbûnens mei de natoer wikselje mekoar ôf, mar in krityske kanttekening giet er ek net út 'e wei.
'fuorgen yn mul sân' hat net allinne te krijen mei utersten yn it libben, mar benammen ek mei wat him dêrtusken ôfspilet. De tiid lit syn spoaren achter, mar troch dy te ferwurkjen komme ferline en takomst faak yn in oare ljocht te stean.

Njonken poëzy foar âldere lêzers hat de skriuwer fan dizze bondel him troch de jierren hinne dwaande hâlden mei wurk foar bern. Troch syn ûnderwizerskip koe dat ek net útbliuwe. Learlingen, oft it no beukers of gruttere bern wiene, noegen út ta skriuwen. Guon fregen om bydragem foar 'poesje'-albums of foardrachtkrigen.
Sa komt it dat dizze samling, útskifte nei tritich jier, gedichten befettet foar it boike fan fjouwer en de faam fan fyftjin.

Ut de hûndert koarte ferhalen dy't foar it Friesch Dagblad skreaun binne, is in kar makke yn oerlis mei de skriuwster. Dêrnêst binne twa bekroande Rely-ferhalen opnommen. It binne ferhalen dêr't it bysûdnere fan it gewoane yn nei foaren helle wurdt

Hylkje Binnema is de haadpersoan yn de yn 1984 ferskynde roman "Hylkje". Yn "Wêrhinne Hylkje?" hat de skriuwster deselde Hylkje wer foar kar nommen as haadfiguer. It gefoelige famke is jongfaam wurden en der moat wat fertsjinne wurde. Hylkje wurdt tsjinstfaam op in pleats, dêr't it alle dagen sneon en alle sneonen maaie is. Se hâldt it der net út en komt der minder wei as se derhinne gien is. Mei mear wille wurket se yn in grientewinkeltsje yn 'e stêd, mar dy wille duorret net sa lang. Wêr moat se dan hinne? Dat bliuwt foar harsels èn de lêzers in fraach.

Elk folk, elke streek en elk doarp hat syn eigen stik(je) kultuer. As ien him dêrfan ûnderskiedt, wurdt er al ridlik gau bestimpele as 'oars'. De haadpersoan yn dizze roman is fan Antilliaansk komôf. Hy is hikke en tein op it eilân Curaçao en studearre letter foar dokter yn Amsterdam. Nei't er de praktyk oernommen hat fan in âlde doarpsdokter op it Fryske plattelân, moat er himsels wiermeitsje. Hy is 'oars' as syn foargonger, mar net 'oars' yn syn minske wêzen.

De hate en wangeunst fernielt in minskelibben en it komt nei oan yn de neiteam. Dat ropt fragen op:
Hoe wurdt in minske der ta brocht om te haatsjen?
Hokker krêften wrotte en wine yn him om, dat er dingen docht dy't er yn wêzen net wol?
Wêrom efterfolget it Doekle Boelema, dat syn heit wie sa't er wie en west hat? Neame hja dat in oarlochssyndroom? Is dat it, dêr't mear as fjirtich jier nei de twadde wrâldkriich safolle minsken dy't yn dit boek beskreaun wurde, mei tangele sitte?
Op dy fragen wurdt yngien, mar in passend antwurd is min te jaan. Of it moat it antwurd fan 'e leafde wêze, sa't Doekle dat syn mem, Ant Boelema, op har stjerbêd foarlêst.

Yn dizze debútbondel nimt Jelle Bangma de lêzer mei op syn flecht: Yn ûntjouwing troch it libben besiket er syn fertwiveling en ferwûndering troch it wifelljocht hinne te brekken, yn 'e wittenskip dat it libben faaks net mear is as 'ien wjukslach op 'e wyn'.

Dit is it earste diel yn de rige publikaasjes op wei nei in Tsjinstboek foar de Tsjerken, besoarge troch de Deputaten foar de Fryske Earetsjinst. Behalven in ynlieding steane yn dit boekje in liturgy foar in jûnsgebed (op 'e stjerdei of op ien fan 'e dagen foar de útfeart), trije liturgyen foar in útfearttsjinst, en de wurden dy't oan it grêf of yn it krematoarium sprutsen wurde kinne.

De bondel befettet tweintich koarte ferhalen oer ûnderskate foarfallen út it libben, dy't fan de skriuwster op de har eigen smoute wize ferteld wurde.

Haadpersoan yn Read en reader is de 8 jier âlde Jikke de Jong. Neffens harsels hat se ien grut probleem: se hat read hier en dêr wurdt se gauris mei pleage. Boppedat is se de bêste fan de klasse en dat makket it der net better op.

Dizze roman giet oer in tiidrek út it libben fan Keimpe Kingma, slachter, fertweider en feekeapman. It grutste part spilet yn it lêste oarlochsjier.
Stikeme Keimpe wurdt er neamd, want hy is tûk en liep. De lju op it doarp binne wiis mei him, hy wit de kontroleurs en de Dútsers sa te ferrifeljen, dat syn klanten mear fleis krije kinne as har neffens de bonnen takomt en ek de ûnderdûkers kinne sêd krije. Syn dochter Berber docht temûk mei oan yllegale praktiken.
Koart sein: it boek ropt in byld op fan saken dêr't de lju yn de oarloch mei te krijen hiene, lykas NSB-ers, ûnderdûkers, swarte hannel, slûkjen, Dútske oerfallen, soldatefroulju, koeriersters, piloaten, evakuees, Joaden en graafwurk.

Nei trije boeken foar de jongerein mei histoaryske stof, hat Tsjalling fan Wolsum it prestearre en skriuw in roman. It nijsgjirrige fan dizze roman is dat it ferhaal yn twa tiden spilet: yn de tweintichste en yn de achttjinde ieu, de regintetiid. Yn dit boek krije jo in yndruk hoe't it yn de regintewrâld fan de grytmannen om en ta gie. De ferbining mei it hjoed wurdt lein troch in sulveren skaal. In meinimmend boek.

De tema's dy't de dichter dwaande hâlde, geane oer de fergonklikens fan it libben; de betrutsenens, nettsjinsteande alles mei de tsjerke; it ferline mei oantinkens oan syn jeugd yn Boalsert; it kontakt mei de meiminske; de natoer, de fakânsje-ympresjes.

Dizze bondel bestiet út trije skiften: fersen oer de natoer, oare oer persoanen en dingen, en guon mei in religieuze ynslach.
Om de fariaasje sa grut mooglik te hâlden, binne deselde soarte fan gedichten net byelkoar set, mar trochelkoar opnommen, mar wol yn in beskate folchoarder.

Mink Minkema is de namme fan ûnderskate sakelju, dy't slachten lang fan heit op soan oergien is.
Yn dizze roman, dêr't in lytse doarpssaak útdijt ta in grut nasjonaal bedriuw mei ynternasjonale kontakten komme de saaklike sawol as de sosjale problemen goed út 'e ferve.
Eigen húslike en houliksproblemen wever dêr trochinne.
Perfoarst gjin âlderwetsk, prekerich sûnde- en bekearingsferhaal, mar in notiidske, wiere tekening fan it libben.

"Dit is ienkear, mar noait wer," hie Jantsje suchte, doe't se nei in seereis fan acht dagen yn in Kanadese haven oankommen wienen. Wat hie se siik west en mismoedich. Hie er har wol genôch wurdearre? Hienen syn eigen idealen him ek tefolle yn 'e macht hân? Wa hie de emigraasje doe trochset? Jantsje hie der yn meistimd, mar hie er har ek tefolle ûnder druk set? Mar hy hie it dien om de húshâlding, dat koe er earlik sizze. Syn frou hie har wille wol op kinnen, mar altyd hie se de kop derfoar hâlden en de bek nei de byt set.
De húshâlding fan Kees en Jantsje is ien fan de safolle, dy't yn de earste jierren nei de oarloch in nije takomst sochten oan de oare kant fan de oseaan. Dizze roman fertelt op in meinimmende wize fan alle drokten foarôf en fan de noeden en soargen yn de earste jierren nei har oankomst yn it fiere, frjemde lân.

Dizze roman is foar in part lokalisearre yn de Weperpolder en is te sjen as in hjoeddeiske famyljekronyk, in moderne boereroman, dêr't wat ynhâld en genre oangiet al lang om frege waard. De flotte styl, eigentiidske problematyk, geve karaktertekening en de positive takomstferwachting sille ek de jongerein wat te sizzen hawwe.

Yn dit boek giet it oer Fokke de Bruin, dy't 40 jier wurke hat op it 'blikfabryk', dat alles foar him betsjut. Syn iennichste soan, in neikommer, moat dêr fansels ek hinne. Albert komt der al, mar hiel oars as syn heit him foarsteld hat. Dochs wit Albert him in eigen libben op te bouwen, mei tsjin- en boppeslaggen, mei skea en mei skande. Hy kriget dêrby stipe fan Jaike en har man en oaren lykas Anke.

Yn dit boek hat de skriuwer syn stof fûn yn de Twadde Wrâldoarloch. Mei de haadpersoan belibbet de lêzer de bange oarlochsjierren yn in Frysk doarp. Yn it ferhaal lit de skriuwer dúdlik útkomme, dat net alle Dútsers ûnminsken wiene.

In bondel mei fersen en ferhalen foar de kristlike feestdagen. Underskate skriuwers en skriuwsters ha oan de bondel meiwurke troch nij wurk yn te stjoeren.
Der binne ek fersen en ferhalen opnommen dy't earder ferskynd binne yn tydskriften en bondels.
In tige gaadlike bondel foar skoalle- en ferieningsgebrûk, mar ek yn de húshâlding kin it boek fertuten dwaan.

Dizze postume roman fan A.A. van der Werf giet lykas faker by dizze skriuwer út fan in histoarysk gegeven. Dêrby giet it noris net oer earmoede, mar oer rykdom.
Soks kin problemen jaan, mar hâldt uteraard ek mooglikheden yn.
Yn syn sfear- en karaktertekening is it wer echt in 'Van der Werf-boek'. De faak emosjoneel en mei hertstocht laden persoanen steane sterk tsjinelkoar oer. Soks jout konflikten, réalistysk en djip trochfield.

Dit kin in psychologysk-sosjale roman neamd wurde. It is in tige oansprekkend ferhaal oer it slim hinne-en-wer-slingerjende libben fan Karst Hoek.
'Jimme' binne de minsken meiinoar yn harren dwaan en litten yn it maatskiplik ferkear. De haadpersoan hearde dêr earst ek by, mar troch it begean fan in misdied stelt er himsels bûten de grutte kliber. Hy wurdt in ienling.
Sa komt er tsjin de mienskip oer te stean; hy heart der net mear by.
Kriget er de kâns om him wer oan te sluten?

De namme Theodora betsjut Godsgeskink. Foar de skriuwster is it in geskink dat fersen út har berne wurde. Mei niget sjocht se der bytiden nei. De natuer, dy't as in geskink ús safolle moais tarikt oan kleur, foarm en stimming, belibbet se faak mei grutte ferwûndering. Dêryn ûndergiet se ek in djippe ferbûnens mei de Skepper. Dy twa, natuer en Skepper komme faak foar yn har fersen. Ek fersen oer minsklike gefoelens fan pine, wrakseljen, fertriet, komt de lêzr tsjin. It dielen fan har gefoelens yn fersen belibbet de skriuwster as in ferriking fan har libben.

Dit is it ferhaal fan mem Nynke en dochter Hanna, dy't elkoar yn 45 jier net sjogge. Hanna is in oerwûn bern en tsjin de wil fan de mem wurdt se ôfstien oan pleechâlden.
In lokkich houlikslibben kin net behinderje dat Nynke altiten oan Hanna tinkt. Dy emigrearret mei har pleechâlden nei Kanada. Yn dat fiere lân komme troch de jierren hinne de tinzen fan de dochter hieltiten wer út by de ûnbekende mem yn it heitelân. Al is de ôfstân ek noch sa grut, de bannen fan it bloed bliuwe sterk. Sa sterk dat der dochs wat barre moat.

Ast efterom sjochst, is der yn 'e fierte noch in bytsje te sjen fan dat wat wie.
Ast foarút sjochst kinst allinne mar riede nei dat wat komt.
"Yn 'e fierte' sjocht foaral werom.

Dizze fersen binne ûntstien út freugde en fertriet.
It plak dat it leuwe deryn hat, is wrakseling en ferwûndering

In spannend ferhaal oer twa jonges en in hûn. Sije, in jonge yn in rolstoel spilet mei syn broer Sible de haadrol.
In bunker, dy't as boartersplak brûkt wurdt troch de jonges, wurdt ynienen it plak dêr't stellen guod ferburgen wurdt. Wat dan allegear barre kin en hoe't dat ôfrint falt yn dit boek te lêzen. Dêrneist komt it libben en tinken fan in jonge yn in rolstoel tige dúdlik út.

It ferhaal spilet him ôf yn de Frânske tiid. It is in spannend boek foar bern yn 'e basisfoarming, mar ek âlderen sille it mei nocht lêze.

In roman dy't spilet yn in boerefermidden. De húshâling fan Reinder en Geartsje Lautenbach mei harren opgroeiende bern stiet sintraal. It stjelpke dêr't earst op buorke wurdt, is Reinder al gau te lyts. De ûntjouwing nei in modern bedriuw mei in rinstâl wurdt beskreaun. Mei skreppen en skraabjen besykje hja de holle boppe wetter te hâlden. Mar der is mear ûnder de sinne. It komt op de minske oan, net op wat hja dogge, mar hoe't hja dogge.

Dizze dichtbondel slút nei oan by de natuer.
Mominten dêrút wurde jin by ûnderskate ûnderwerpen moai krekt foar eagen skildere.
Oare ha mear in geastlike strekking dêr't bepaalde linen yn lutsen wurde oangeande de basis fan it minskebestean.

'Snypsnaren' is in bondel dêr't de minske út sprekt. De ûnderwerpen dy't oansnien wurde, litte de problematyk sjen fan it gewoane deistige libben. Soks sil mannichien oansprekke, om't de measten dêr ek wolris mei te meitsjen hân hawwe.

Oeble de Haan en Fintsje van der Kooi wenje op 'Romsicht', in pleats midden yn 'e wide wrâld, dêr't yn it foarige min te kommen wie, mar nei de ferkaveling en ûntsluting is dat gâns feroare.
Hja krije fjouwer bern, twa famkes en twa jonges. Mar lykas safolle nei de oarloch feroare is, sa ûntstiet stadich mar wis ek in grutter skied tusken de âlden en de bern, wat foaral Fintsje mar min ferneare kin.
De jongste, Halbe Doede, siket syn oanhâld by Tea, de dochter fan harren arbeider Sjoerd, dy't uterlik net de moaiste is, mar wol immen mei in gouden hert en tige karakterfêst en dy't in soad foar in oar oer hat. Net frjemd dat hja de spil wurdt dêr't in protte om draait. Oeble is och sa wiis mei har, mar Fintsje moat harsels oangeande Tea tige oerwinne.

Dit is in yn twa talen skreaune famyljeroman. De haadpersoan, Albert Sanders, waakst op fan bern oant man en wurdt skoalmaster. Yn syn bernetiid, de 'moarn fan syn libben', wit hy net wat him te wachtsjen stiet, foardat er de jierren, 'de jûn fan syn libben' krigen hat.

In bondel sneinsskoalle-lieten, ek te brûken yn hûs, skoalle en feriening.
Gearbrocht troch J. Dotinga, J. van der Goot, J. Knol, J.L. van der Meer, P. Pebesma en B. Smilde

'Snypsnaren' is in bondel dêr't de minske út sprekt. De ûnderwerpen dy't oansnien wurde, litte de problematyk sjen fan it gewoane deistige libben. Soks sil mannichien oansprekke, om't de measten dêr ek wolris mei te meitsjen hân hawwe.

Yn dat boek stiet it libben fan de ynwenners fan in Frysk stedsje fan sa'n 300 jier lyn sintraal. Fjouwer bern speure nei spoaren yn it ferline.

Jan en Jappy, in twilling fan 6 jier, wenje in bytsje oan de râne fan it doarp. It hûs njonken har stiet al skoften leech en boppe de âld sleat tusken de hiemen ha se mei help fan harren heit in hutte boud. Dêr kinne se prachtich yn lêze, spultsjes dwaan, ensfh. Dy hutte neame se harren 'slot'.
Mar op in kear komme der dochs nije minsken mei twa wat âldere jonges yn it leechsteande hûs. Dat jout hiel wat spul tusken de jonges ûnderelkoar.
It is in moai en spannend boek foar bern fan sa'n 8 à 9 jier.

De twadde oplaach fan it Lieteboek foar de tsjerken.
Psalmen en gesangen foar de earetsjinst yn tsjerke en hûs, oanbean troch de Interkerkelijke Stichting voor het Kerklied.

Lis mar yn myn winkelweintsje

Fryske bewurking

Fryske bewurking

Ferpleechster yn Ljouwert en Harns en letter yn de wykferpleging. Depútbondel.

Fersetsgedicht

Fersetsgedicht